Licht traumatisch hoofd/hersenletsel (THL) behoort tot de meest voorkomende neurologische aandoeningen in Nederland. In deze aflevering van Hersenspinsels spreken wij over dit onderwerp met neuroloog en hoogleraar neurotraumatologie Joukje van der Naalt. Joukje deelt haar jarenlange ervaring en expertise over dit veelvoorkomende en soms complexe ziektebeeld.

We bespreken onder meer de actuele definitie van licht THL, de nieuwste richtlijnen rondom beeldvorming, het risico op intracraniële afwijkingen en de rol van antistolling bij deze patiënten. Ook gaan we in op de typische patiënt met licht THL en hoe je deze optimaal opvangt op de spoedeisende hulp.

Daarnaast zoomt Joukje in op het herstel en de prognose na licht THL, met speciale aandacht voor langdurige posttraumatische klachten. Ze deelt bovendien haar visie op de maatschappelijke uitdagingen rond de stijgende zorgvraag voor hersenletsel en de rol van de neuroloog hierin.

Tot slot ontkomt ook Joukje niet aan een paar duivelse dilemma’s over werkkamers en opruimen – én vertelt ze wat het vreemdste is dat ze met een patiënt meemaakte, en waarom niets boven Groningen gaat.

Welkom bij een nieuwe BrainWave van onze podcast Hersenspinsels. In deze reeks bespreken we in zo’n 15 minuten één neurologisch thema aan de hand van praktische vragen.

In deze aflevering is professor Bart van de Warrenburg te gast, neuroloog in het Radboudumc. We hebben het met hem over SCA27B, een pas in 2023 ontdekte oorzaak van late-onset cerebellaire ataxie. Wat maakt deze nieuwe SCA zo relevant? Wat is de rol van de GAA-expansie in het FGF14-gen? Hoe herken je het typische klinische beeld en wat kun je verwachten op MRI?

We bespreken verder welke genetische diagnostiek je moet inzetten, hoe je omgaat met intermediate expansies, en welke behandelopties er zijn. En natuurlijk: wat betekent deze ontdekking voor patiënten die eerder als ILOCA werden geclassificeerd?

Cerebrale amyloïdangiopathie (CAA) is een belangrijke en frequente oorzaak van sporadische cerebrale angiopathieën bij ouderen. De aandoening presenteert zich vaak met cognitieve achteruitgang en neurologische uitvalsverschijnselen, en gaat op beeldvorming gepaard met (micro)bloedingen, lacunaire infarcten en uitgebreide wittestofafwijkingen. In deze aflevering gaan we met Ellis van Etten, neuroloog in het LUMC, dieper in op de diagnostiek, klinische presentatie en behandeling van CAA – een ziektebeeld dat in de neurologische praktijk nog regelmatig voor diagnostische en therapeutische dilemma’s zorgt.

We praten over wanneer je de diagnose CAA mag stellen, het risico op hersenbloedingen en de adviezen rondom het gebruik van antistolling. Ook de cognitieve stoornissen die vaak voorkomen bij CAA komen uitgebreid aan bod.

Het is verder een aflevering van afkortingen, denk aan TFNE’s, CAA-RI, ABRA, en ARIA. Ellis vertelt wat TFNE’s zijn, hoe ze ontstaan en hoe je ze onderscheidt van epilepsie of een TIA. We bespreken de mechanismen van CAA-gerelateerde inflammatie, hoe een MRI kan helpen om dit vast te stellen en hoe je het moet behandelen. Ook vertelt Ellis ons wat de relatie is tussen vroegere hersenoperaties en het ontstaan van CAA.

Verder horen we wat Ellis graag zou willen veranderen in het LUMC, en of ze ook nog trots is op dingen buiten haar werk.

Zie ook de meest recente richtlijn voor meer informatie: Cordonnier C, Klijn C, Smith EE, et al. Diagnosis and Management of Cerebral Amyloid Angiopathy: A Scientific Statement from the International CAA Association and the World Stroke Organization. International Journal of Stroke. 2025;0(ja). doi:10.1177/17474930251365861

Disclosures: Ellis is onbezoldigd lid van de stuurgroep voor een CAA trial - de cAPPricorn trial - van Alnylam Pharmaceuticals Inc. en is PI voor diezelfde studie in het LUMC. Ze heeft een Early Career Grant van Alzheimer Nederland en een VENI subsidie van ZonMw uit het NWO talentenprogramma.