エピソード

  • ویرایشگرهای پروتئینی قدرتمند، راه‌های جدیدی برای مطالعه و بررسی پروتئین‌ها در سلول‌های زنده
    2025/06/19
    امکان ویرایش مستقیم پروتئین‌ها، بازیگران کلیدی حیات سلولی، دستاوردی نوین در عرصه علم محسوب می‌شود. در اپیزود ۲۰ پادکست علمی نکسوس، به بررسی یک فناوری انقلابی پرداخته خواهد شد که این مهم را محقق ساخته است. پژوهشگران با الهام از فرآیندهای طبیعی و با بهره‌گیری از واحدهای پروتئینی هوشمند موسوم به «اینتئین‌ها»، ابزارهایی را توسعه داده‌اند که قادرند با دقتی نظیر یک جراح، بخش‌هایی از پروتئین‌ها را جداسازی کرده و مولکول‌ها یا آمینواسیدهای جدیدی را جایگزین نمایند.این فناوری، امکان تغییر آنی عملکرد پروتئین‌ها، نشانه‌گذاری آن‌ها به‌منظور ردیابی حرکاتشان در سلول و حتی تعریف وظایف جدید برای آن‌ها را فراهم می‌آورد. تکنیک مذکور که در دو مقاله معتبر در نشریه «ساینس» تشریح گردیده، از جهاتی با سیستم شناخته‌شده کریسپر در ویرایش DNA شباهت دارد، با این تفاوت که هدف اصلی در اینجا، خودِ پروتئین‌ها می‌باشند.در این اپیزود از پادکست نکسوس، به تفصیل به چگونگی انجام این جراحی مولکولی توسط اینتئین‌ها، پتانسیل‌های بالقوه این فناوری در درک عمیق‌تر بیماری‌ها و طراحی درمان‌های نوین، و همچنین چالش‌ها و محدودیت‌های پیش‌روی آن پرداخته می‌شود. این بحث در پی پاسخ به این پرسش است که آیا تکنیک حاضر قادر خواهد بود به‌اندازه فناوری کریسپر، تحولی بنیادین در حوزه زیست‌شناسی ایجاد نماید یا خیر. همراه ما باشید تا به بررسی این موضوع و چشم‌انداز آتی علم پروتئین‌ها بپردازیم.کلمات تخصصی بکار رفته در این اپیزود:پروتئین (Protein): مولکول‌های بزرگ و پیچیده‌ای که وظایف بسیار متنوعی در سلول‌ها و بدن موجودات زنده بر عهده دارند، از ساخت اجزای سلولی گرفته تا انتقال پیام‌ها و تسریع واکنش‌های شیمیایی. آنها از واحدهای کوچکتری به نام آمینواسید ساخته شده‌اند.سلول‌های زنده (Living cells): واحدهای پایه‌ای سازنده تمام موجودات زنده که فرآیندهای حیاتی در آنها اتفاق می‌افتد.اینتئین (Intein): توالی‌هایی از آمینواسیدها در برخی پروتئین‌ها که توانایی خودبرش‌زنی دارند؛ یعنی می‌توانند به طور خودکار خود را از پروتئین میزبان جدا کرده و دو قطعه باقی‌مانده پروتئین را به هم متصل کنند. دانشمندان از این ویژگی برای ویرایش پروتئین‌ها استفاده می‌کنند.آمینواسید (Amino acid): واحدهای سازنده پروتئین‌ها. حدود ۲۰ نوع آمینواسید اصلی وجود دارد که با ترتیب‌های مختلف به هم متصل شده و پروتئین‌های گوناگون را ایجاد می‌کنند. در این تکنیک، آمینواسیدهای غیرمعمول (که بطور طبیعی در پروتئین‌ها یافت نمی‌شوند) نیز می‌توانند به پروتئین‌ها اضافه شوند.پلیمر (Polymer): مولکول‌های بزرگی که از تکرار واحدهای کوچکتر (مونومرها) ساخته شده‌اند. در این زمینه، می‌توان پلیمرهایی را به پروتئین‌ها متصل کرد.ویرایش DNA کریسپر (CRISPR DNA editing systems): یک فناوری قدرتمند برای ایجاد تغییرات دقیق در توالی DNA موجودات زنده. در متن به عنوان مشابهی برای ویرایش پروتئین‌ها ذکر شده تا اهمیت آن را نشان دهد.ژنتیک مولکولی (Molecular genetics): شاخه‌ای از ژنتیک که به بررسی ساختار و عملکرد ژن‌ها در سطح مولکولی می‌پردازد.مخمر نان (Saccharomyces cerevisiae): نوعی قارچ تک‌سلولی که در پخت نان و تولید نوشیدنی‌های الکلی کاربرد دارد و یک مدل آزمایشگاهی مهم در ...
    続きを読む 一部表示
    8 分
  • سایهٔ جنگ و خشونت بر ژن‌ها: انتقال بین نسلی تروما در خانواده‌های سوری
    2025/06/16
    آیا زخم‌های عمیق ناشی از جنگ و خشونت می‌توانند فراتر از روان، در کدهای ژنتیکی ما نیز حک شوند و به نسل‌های بعدی منتقل گردند؟ در این اپیزود از پادکست نکسوس، به سراغ مطالعه‌ای بحث‌برانگیز و جدید می‌رویم که بر روی خانواده‌های پناهنده سوری انجام شده و نشانه‌هایی از انتقال ژنتیکی تروما را در سه نسل بررسی می‌کند. دانشمندان در این تحقیق، به دنبال «نشانگرهای اپی‌ژنتیک» – تغییراتی شیمیایی بر روی DNA که می‌توانند تحت تأثیر استرس و محیط فعال شوند – گشته‌اند.گرچه این ایده که تجربیات تلخ والدین بتواند به این شکل به فرزندان و نوادگان به ارث برسد، هنوز مورد اتفاق نظر همه محققان نیست و مکانیسم دقیق آن ناشناخته باقی مانده، اما یافته‌های این پژوهش، نتایج مطالعات مشابه بر روی بازماندگان نسل‌کشی رواندا و هولوکاست را تداعی می‌کند.در اپیزود ۱۹ پادکست نکسوس، به تفصیل درباره‌ی این مطالعه، روش تحقیق دانشمندان، یافته‌های کلیدی در مورد تغییرات اپی‌ژنتیک در DNA شرکت‌کنندگان و چگونگی باقی ماندن این نشانگرها در نسل‌های بعدی صحبت خواهیم کرد. همچنین، به نظرات کارشناسان دیگر، از جمله احتیاط‌های لازم در تفسیر نتایج، اهمیت تکرار چنین مطالعاتی و توضیحات جایگزین احتمالی برای این یافته‌ها خواهیم پرداخت.آیا واقعاً ممکن است تجارب آسیب‌زای پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها، بر سلامت و رفتار نوه‌هایشان تأثیر بیولوژیک بگذارد؟ با ما همراه باشید تا به کاوشی عمیق در علم نوظهور وراثت اپی‌ژنتیک تروما و پیامدهای احتمالی آن بپردازیم. واژگان تخصصی بکار رفته در این اپیزود:اپی‌ژنتیک: مطالعه تغییرات در عملکرد ژن‌ها که ناشی از تغییر در توالی خود DNA نیست، بلکه تحت تأثیر عوامل محیطی مانند استرس ایجاد شده و می‌تواند نحوه «خوانده شدن» یا بیان ژن‌ها را تغییر دهد.نشانگرهای اپی‌ژنتیک: برچسب‌ها یا تغییرات شیمیایی روی DNA (مانند گروه متیل) یا پروتئین‌های مرتبط با DNA که می‌توانند تحت تأثیر محیط و تجربیات فرد قرار بگیرند و فعالیت ژن‌ها را بدون تغییر در کد ژنتیکی اصلی، تنظیم کنند.متیلاسیون DNA: یکی از اصلی‌ترین و مطالعه‌شده‌ترین مکانیسم‌های اپی‌ژنتیک که در آن گروه‌های شیمیایی کوچکی به نام «متیل» به بخش‌های خاصی از مولکول DNA اضافه می‌شوند. این فرآیند معمولاً منجر به سرکوب یا «خاموش شدن» فعالیت ژن‌های آن ناحیه می‌شود.بازبرنامه‌ریزی اپی‌ژنتیک: فرآیندی طبیعی که در مراحل اولیه رشد جنینی پستانداران رخ می‌دهد و طی آن بسیاری از نشانگرهای اپی‌ژنتیک از روی ژنوم (مجموعه کامل DNA) پاک می‌شوند، مانند یک «بازنشانی حافظه» برای DNA تا سلول‌های جنینی بتوانند به انواع مختلف سلول‌ها تمایز یابند.ژنوم: مجموعه کامل ماده ژنتیکی (معمولاً DNA) یک موجود زنده که شامل تمام ژن‌های آن است.سلول‌های جنسی (مادر): سلول‌های تولید مثلی در جنس ماده (تخمک) که نیمی از اطلاعات ژنتیکی را از مادر به نسل بعد منتقل می‌کنند. در این مطالعه، بررسی انتقال نشانگرها از طریق دودمان مادری مد نظر بوده است. منبع خبر:Can trauma from violence be genetically inherited? Scientists debate Syria refugee studyمنابع اشاره شده در این اپیزود:Epigenetic signatures of intergenerational exposure to violence in three generations of Syrian refugees (Scientific Reports, 2025)Leukocyte Methylomic Imprints of Exposure to the Genocide against the Tutsi in Rwanda: a...
    続きを読む 一部表示
    9 分
  • حراج اطلاعات ژنتیکی: آیا علم از ورشکستگی 23andMe سود می‌برد؟
    2025/06/12
    غول ژنتیک 23andMe، که روزی ستاره درخشان سیلیکون ولی بود، اکنون در آستانه ورشکستگی قرار گرفته و قصد دارد یکی از بزرگترین گنجینه‌های اطلاعات ژنتیکی جهان را به حراج بگذارد. این پایگاه داده عظیم که DNA حدود ۱۵ میلیون نفر را در خود جای داده و به بیش از ۲۵۰ پژوهش علمی کمک کرده، حالا در معرض فروش قرار گرفته. اما این اتفاق چه معنایی برای آینده پژوهش‌های ژنتیکی، حریم خصوصی افرادی که داده‌هایشان در این مجموعه است، و حتی خود علم دارد؟در این اپیزود پادکست نکسوس، به بررسی این موضوع می‌پردازیم:نگرانی‌های جدی در مورد اینکه چگونه مالک جدید ممکن است از این اطلاعات حساس استفاده کند. آیا شرکت‌های بیمه یا سازمان‌های اجرای قانون به این داده‌ها دسترسی پیدا خواهند کرد؟عدم اطمینان برای دانشمندانی که با 23andMe همکاری داشته‌اند و امیدواری آن‌ها برای ادامه دسترسی به این منبع ارزشمند.بحث بر سر اینکه آیا این فروش می‌تواند فرصتی برای بهینه‌سازی دسترسی به داده‌ها برای پژوهش و در نهایت به نفع علم باشد، یا زنگ خطری برای حریم خصوصی داده‌های ژنتیکی ماست.چه اقداماتی را مصرف‌کنندگان می‌توانند برای محافظت از اطلاعات شخصی خود انجام دهند؟در اپیزود ۱۸ پادکست نکسوس با ما همراه باشید تا ابعاد مختلف این تصمیم، هشدارهای متخصصان اخلاق زیستی، و پیامدهای احتمالی آن را برای شما و آینده علم ژنتیک روشن کنیم. این لحظه‌ای حیاتی برای جنبش ژنتیک مصرف‌کننده است و سوالات مهمی را پیش روی همه ما قرار می‌دهد.کلمات تخصصی به کار رفته در این اپیزود:DNA (دی‌اِن‌اِی): مولکولی که حاوی دستورالعمل‌های ژنتیکی برای رشد، نمو، عملکرد و تولید مثل همه موجودات زنده شناخته شده و بسیاری از ویروس‌ها است.پایگاه داده ژنتیکی (Genetic Database): مجموعه‌ای سازمان‌یافته از اطلاعات ژنتیکی افراد، که معمولاً برای تحقیقات یا اهداف پزشکی استفاده می‌شود.ژنومیک (Genomics): شاخه‌ای از زیست‌شناسی مولکولی که به ساختار، عملکرد، تکامل، نقشه‌برداری و ویرایش ژنوم‌ها (کل محتوای DNA یک موجود زنده) می‌پردازد.مطالعه علمی (Scientific Study): پژوهشی که با استفاده از روش‌های علمی برای پاسخ به یک سوال یا آزمایش یک فرضیه انجام می‌شود.اخلاق زیستی (Bioethics): مطالعه مسائل اخلاقی ناشی از پیشرفت‌های علوم زیستی و پزشکی.صفات (Traits): ویژگی‌های خاص یک فرد که می‌تواند فیزیکی (مانند رنگ چشم) یا رفتاری باشد و اغلب تحت تأثیر ژن‌ها و محیط است.ژنوم (Genome): مجموعه کامل مواد ژنتیکی (DNA) یک موجود زنده. منبع خبر:23andMe plans to sell its huge genetic database: could science benefit?سایر منابع اشاره شده در این اپیزود:The controversial company selling DNA tests to consumers (Nature, 2017)How 23andMe is transforming drug discovery (Nature, 2023)Why 23andMe is struggling — and what it means for the genomics industry (Nature, 2025) (توجه: سال انتشار این مقاله در متن اصلی ۲۰۲۵ ذکر شده، که به نظر می‌رسد یک پیش‌بینی یا خطای تایپی باشد، اما مطابق با منبع ذکر شده است.)Attorney General James Urges 23andMe Customers to Take Action to Protect Their Genetic Information (Office of the New York State Attorney General, 2024) (توجه: لینک ارائه شده در متن اصلی سال ۲۰۲۵ را نشان می‌دهد، اما محتوای واقعی هشدار مربوط به سال ۲۰۲۴ است. لینک اصلاح شده به محتوای واقعی اشاره دارد.)How police are using DNA databases to find distant relatives of suspects (Nature, 2023)تصویر روی کاور: شرکت 23andMe با فروش کیت به مشتریانی ...
    続きを読む 一部表示
    9 分
  • نبرد برای علم: پیروزی (موقت) فعالان کووید مزمن بر کاهش بودجه ترامپ
    2025/06/09
    به اپیزود جدید نکسوس خوش آمدید! در این قسمت، به قلب یکی از مهم‌ترین نبردهای علمی-سیاسی اخیر در ایالات متحده می‌رویم. داستانی پر از تعلیق، امید و تلاش خستگی‌ناپذیر جامعه‌ای که برای حق خود در دسترسی به تحقیقات پزشکی مبارزه می‌کند.ماجر از آنجا شروع شد که دولت جدید پرزیدنت دونالد ترامپ، در اقدامی غیرمنتظره، بودجه ده‌ها پروژه تحقیقاتی حیاتی در مورد «کووید مزمن» را قطع کرد. این تصمیم، نه تنها پژوهشگران را در بهت فرو برد، بلکه میلیون‌ها بیمار را که با عوارض درازمدت این بیماری دست و پنجه نرم می‌کنند، ناامید ساخت. دولت با این استدلال که «همه‌گیری تمام شده» و «کووید مزمن (طولانی) یک بحران غیرموجود است»، میلیاردها دلار بودجه را قطع و حتی دفتر تحقیقات کووید مزمن در وزارت بهداشت و خدمات انسانی (HHS) را تعطیل کرد.اما فعالان، بیماران و دانشمندان بیکار ننشستند. در این اپیزود، روایت می‌کنیم که چگونه این جامعه مصمم، از جمله چهره‌هایی چون امیلی تیلور و مگان فیتزجرالد، کارزاری نفس‌گیر را برای بازگرداندن این بودجه‌ها آغاز کردند. از لابی‌گری با اعضای کنگره گرفته تا جلب توجه رسانه‌ها و بسیج پژوهشگرانی که نگران آینده شغلی خود بودند.آیا این تلاش‌ها به نتیجه رسید؟ آیا موفق شدند بودجه‌های حیاتی برای درک بهتر بیولوژی کووید مزمن، تأثیر آن بر کودکان، و یافتن درمان‌های مؤثر را احیا کنند؟ در این اپیزود، جزئیات این مبارزه، پیروزی شکننده اما مهم آن‌ها، و چشم‌انداز پر از چالش پیش رو را بررسی می‌کنیم. همچنین به این می‌پردازیم که چگونه این بحران، جامعه تحقیقاتی کووید مزمنرا بیش از پیش متحد کرده است.با اپیزود ۱۷ نکسوس همراه باشید تا بشنوید چگونه صدای بیماران و قدرت علم، توانست سد سیاست را، دست‌کم فعلاً، بشکند و چرا این مبارزه هنوز به پایان نرسیده است.کلمات تخصصی به کار رفته در این متن:کووید مزمن (طولانی) (Long COVID): وضعیتی که در آن افراد پس از بهبودی اولیه از عفونت حاد کووید-۱۹، علائم مداوم یا جدیدی را برای هفته‌ها، ماه‌ها یا حتی بیشتر تجربه می‌کنند. این علائم می‌تواند طیف وسیعی از مشکلات جسمی و روانی را شامل شود.مؤسسه ملی بهداشت ایالات متحده (NIH): یکی از بزرگترین مراکز تحقیقات پزشکی در جهان و آژانس اصلی دولت ایالات متحده مسئول تحقیقات زیست‌پزشکی و بهداشت عمومی.وزارت بهداشت و خدمات انسانی ایالات متحده (HHS): وزارتخانه‌ای در دولت فدرال ایالات متحده که هدف آن حفاظت از سلامت همه آمریکایی‌ها و ارائه خدمات ضروری انسانی است. NIH زیرمجموعه آن است.کمک‌هزینه تحقیقاتی (Research Grant): بودجه‌ای که توسط سازمان‌ها (مانند NIH) به پژوهشگران برای انجام پروژه‌های تحقیقاتی خاص اعطا می‌شود.RECOVER (ابتکار تحقیقاتی NIH برای کووید مزمن): یک برنامه تحقیقاتی بزرگ و چندوجهی که توسط NIH برای درک، پیشگیری و درمان بهتر کووید مزمنراه‌اندازی شده است.Dysautonomia (دیس‌اتونومی): اختلالی در عملکرد سیستم عصبی خودمختار (خودکار) بدن. این سیستم عملکردهای غیرارادی مانند ضربان قلب، فشار خون، تنفس و گوارش را کنترل می‌کند. در برخی بیماران کووید مزمن، دیس‌اتونومی مشاهده می‌شود.Autoantibodies (اتوآنتی‌بادی‌ها): آنتی‌بادی‌هایی که به اشتباه توسط سیستم ایمنی بدن تولید شده و به سلول‌ها و بافت‌های خود بدن ...
    続きを読む 一部表示
    8 分
  • جوایز Breakthrough سال ۲۰۲۵: از درمان چاقی تا رازهای کیهان!
    2025/06/05
    در این اپیزود از پادکست نکسوس، به سراغ یکی از هیجان‌انگیزترین رویدادهای دنیای علم می‌رویم: جوایز «بریکترو»! این جوایز که به عنوان «اسکار علمی» هم شناخته می‌شوند، با ارزش ۳ میلیون دلار برای هر برنده، از پرسودترین جوایز علمی جهان هستند.امسال، دانشمندان برجسته‌ای در زمینه‌های علوم زیستی، فیزیک بنیادی و ریاضیات موفق به دریافت این جایزه شده‌اند. با ما همراه باشید تا با داستان پیشگامانی آشنا شویم که با تحقیقات خود، مرزهای دانش را جابجا کرده‌اند:انقلابی در درمان چاقی: پنج دانشمندی که در کشف و توسعه داروهای فوق‌العاده موفق اوزمپیک و وگووی نقش داشتند، یکی از جوایز علوم زیستی را از آن خود کردند. این داروها که ابتدا برای دیابت ساخته شده بودند، با تقلید از هورمون GLP-1، نه تنها قند خون را کنترل می‌کنند بلکه به مهار اشتها و کاهش وزن چشمگیر نیز کمک می‌کنند. داستان کشف این هورمون و تبدیل آن به دارویی که زندگی میلیون‌ها نفر را تغییر داده، شنیدنی است.کاوش در دنیای ذرات بنیادی: به طور کاملاً استثنایی، یک جایزه فیزیک بنیادی به مجموع ۱۳٬۵۰۸ فیزیکدان از چهار گروه عظیم همکاری در سرن (CERN) اهدا شد! این ارتش کوچک از دانشمندان، با استفاده از برخورددهنده بزرگ هادرونی (LHC)، طی دهه گذشته اندازه‌گیری‌های دقیقی برای تایید مدل استاندارد فیزیک ذرات انجام داده‌اند، بوزون هیگز را بهتر شناخته‌اند و ۷۲ ذره جدید کشف کرده‌اند.معماری مدل استاندارد و نظریه همه‌چیز ریاضی: جرارد ت'هوف، یکی از معماران مدل استاندارد فیزیک و دنیس گیتسگوری برای کار بر روی برنامه لنگلندز، «نظریه بزرگ وحدت‌بخش ریاضیات»، دیگر برندگان این جوایز بودند.رمزگشایی از بیماری ام‌اس و آینده ویرایش ژن: همچنین، با پژوهشگرانی آشنا می‌شویم که عوامل محرک بیماری ام‌اس را شناسایی کرده‌اند (از نقش سلول‌های B تا ارتباط با ویروس اپشتین-بار) و دانشمندی که با توسعه فناوری‌های نوین مبتنی بر کریسپر، انقلابی در ویرایش ژن و درمان بیماری‌هایی مانند لوسمی و بیماری سلول داسی‌شکل ایجاد کرده است.در اپیزود ۱۶ پادکست علمی نکسوس، داستان پشت این اکتشافات بزرگ، چالش‌های پیش روی دانشمندان و تأثیر شگرف این پیشرفت‌ها بر زندگی همه ما را بررسی خواهیم کرد. پس اگر به علم، نوآوری و داستان‌های الهام‌بخش علاقه‌مندید، این اپیزود را از دست ندهید!کلمات تخصصی بکار رفته در این اپیزود:اوزمپیک (Ozempic) و وگووی (Wegovy): نام‌های تجاری داروهایی هستند که حاوی ماده موثره سماگلوتاید بوده و برای درمان دیابت نوع ۲ و همچنین برای کاهش وزن استفاده می‌شوند.پپتید شبه گلوکاگون ۱ (GLP-1): هورمونی است که به طور طبیعی در روده انسان تولید می‌شود و نقش مهمی در تنظیم قند خون (با افزایش ترشح انسولین) و کاهش اشتها (با ایجاد احساس سیری) دارد.دیابت: یک بیماری مزمن متابولیک است که با سطوح بالای قند خون به دلیل نقص در تولید یا عملکرد انسولین مشخص می‌شود.اسید چرب: نوعی مولکول لیپیدی (چربی) که یکی از اجزای سازنده چربی‌ها در بدن موجودات زنده است و نقش‌های متعددی در متابولیسم و ساختار سلولی دارد.پروتئین‌های خون: پروتئین‌های متنوعی که در پلاسمای خون وجود دارند و وظایف گوناگونی از جمله انتقال مواد، ایمنی، و انعقاد خون را بر عهده دارند.برخورددهنده بزرگ ...
    続きを読む 一部表示
    10 分
  • هوش مصنوعی: امیدبخش یا نگران‌کننده؟ نتایج نظرسنجی از ۴۰۰۰ متخصص این حوزه
    2025/06/02

    آیا هوش مصنوعی قرار است زندگی ما را دگرگون کند یا تهدیدی جدی برای آینده بشر است؟ در حالی که عموم مردم با دیده تردید به پیشرفت‌های سریع هوش مصنوعی می‌نگرند، دانشمندانی که در خط مقدم این حوزه فعالیت می‌کنند، نگاه خوش‌بینانه‌تری دارند. اما این خوش‌بینی به معنای نادیده گرفتن خطرات نیست!

    در اپیزود ۱۵ پادکست نکسوس، به سراغ نتایج یک نظرسنجی گسترده از بیش از ۴۰۰۰ پژوهشگر هوش مصنوعی در سراسر جهان، از جمله ایالات متحده، هند و چین می‌رویم و دیدگاه‌های آن‌ها را با نظرات عموم مردم (مردم بریتانیا) مقایسه می‌کنیم. خواهیم دید که:

    • چرا ۵۴ درصد از پژوهشگران معتقدند مزایای هوش مصنوعی بر خطرات آن می‌چربد، در حالی که تنها ۱۳ درصد از مردم عادی چنین نظری دارند؟
    • چه نگرانی‌های مشترکی بین دانشمندان و مردم در مورد اطلاعات نادرست، استفاده از داده‌های شخصی و جرایم سایبری وجود دارد؟
    • پژوهشگران در مورد استفاده از داده‌های شخصی برای آموزش مدل‌های هوش مصنوعی چه نظری دارند و چرا این موضوع با برخی سیاست‌های دولتی در تضاد است؟
    • هوش مصنوعی چگونه می‌تواند دسترسی به آموزش و مراقبت‌های بهداشتی را متحول کند؟
    • آیا دانشمندان به دستیابی به "هوش مصنوعی عمومی" (AGI) – هوشی در سطح یا فراتر از انسان – باور دارند و این مفهوم دقیقاً به چه معناست؟


    این اپیزود به شما کمک می‌کند تا با دیدی عمیق‌تر و آگاهانه‌تر به آینده‌ای که هوش مصنوعی برایمان رقم خواهد زد، نگاه کنید. با ما همراه باشید تا دریابیم که آیا این فناوری پیشرفته، واقعاً زندگی ما را بهبود خواهد بخشید یا باید خود را برای چالش‌های جدید آماده کنیم.


    منبع خبر:

    Will AI improve your life? Here’s what 4,000 researchers think


    مقاله اشاره شده در این اپیزود:

    Perspectives, Values, Voices: A Survey of AI Researchers (Zenodo, 2025)


    منبع تصویر کاور: Andrey Rudakov/Bloomberg via Getty

    続きを読む 一部表示
    8 分
  • چه چیزی ما را انسان می‌کند؟ پاسخ احتمالی در ژنوم میمون‌ها
    2025/05/30
    چه چیزی ما را انسان می‌کند؟ این سوالی است که قرن‌ها ذهن بشر را به خود مشغول کرده و حالا، دانشمندان با یک دستاورد شگفت‌انگیز، گامی بلند در مسیر یافتن پاسخ برداشته‌اند. پس از بیش از دو دهه تلاش نفس‌گیر، پژوهشگران موفق به توالی‌یابی کامل ژنوم شش گونه از نزدیک‌ترین خویشاوندان ما، یعنی میمون‌های انسان‌نما شده‌اند!این نقطه عطف در علم ژنتیک، که تا همین چند سال پیش رویایی دست‌نیافتنی به نظر می‌رسید، نه تنها پنجره‌ای نو به سوی درک عمیق‌تر تکامل انسان و تمایزات ژنتیکی ما با سایر نخستی‌سانان می‌گشاید، بلکه امیدی تازه برای حفاظت از این گونه‌های ارزشمند و اغلب در معرض خطر انقراض به ارمغان می‌آورد.در اپیزود ۱۴ از پادکست نکسوس، به قلب این پژوهش جدید سفر می‌کنیم. با هم خواهیم دید که چگونه تکنیک‌های نوین توالی‌یابی، امکان خواندن کدهای ژنتیکی از ابتدا تا انتهای کروموزوم‌ها را، بدون هیچ شکافی، فراهم کرده است. از کشف هزاران ژن جدید بالقوه در شامپانزه‌ها، بونوبوها، گوریل‌ها و اورانگوتان‌ها خواهیم گفت و بررسی می‌کنیم که این اطلاعات ژنومی چگونه می‌تواند به دانشمندان در شناسایی جمعیت‌های کلیدی برای بقای این گونه‌ها کمک کند.آیا رازهای نهفته در DNA میمون‌های انسان‌نما، کلید درک بهتر خودمان و حفظ آینده آنهاست؟ با ما همراه باشید تا با زبانی ساده، پیچیدگی‌های این کشف بزرگ و پیامدهای آن برای آینده علم و حفاظت از حیات وحش را بررسی کنیم.کلمات تخصصی بکار رفته در این اپیزود:ژنوم (Genome): مجموعه کامل دستورالعمل‌های DNA که در یک سلول یافت می‌شود. به زبان ساده، ژنوم مانند کتاب راهنمای کامل یک موجود زنده است که تمام اطلاعات لازم برای ساخت و عملکرد آن موجود در آن نوشته شده است.توالی‌یابی (Sequencing): فرآیند تعیین ترتیب دقیق واحدهای سازنده (نوکلئوتیدها) در یک قطعه DNA یا کل ژنوم. مثل خواندن کلمات و جملات در کتاب راهنمای ژنوم است.DNA (دی‌ان‌ای): مولکول اصلی وراثت که حاوی دستورالعمل‌های ژنتیکی برای رشد، عملکرد، نمو و تولید مثل همه موجودات زنده شناخته شده و بسیاری از ویروس‌ها است. این همان ماده‌ای است که ژن‌ها از آن ساخته شده‌اند.کروموزوم (Chromosome): ساختارهایی در سلول که حاوی اطلاعات ژنتیکی (DNA) هستند و به صورت فشرده سازماندهی شده‌اند. انسان‌ها ۲۳ جفت کروموزوم دارند.ژن (Gene): بخشی از DNA که دستورالعمل ساخت یک پروتئین خاص یا انجام یک عملکرد خاص را در بدن کد می‌کند. ژن‌ها واحدهای اصلی وراثت هستند.نخستی‌سانان (Primates): راسته‌ای از پستانداران که شامل انسان‌ها، میمون‌های انسان‌نما (مانند شامپانزه، گوریل، اورانگوتان)، میمون‌ها و لمورها می‌شود. آنها معمولاً دارای مغز بزرگ، بینایی برجسته و دست‌ها و پاهای گیرنده هستند.میمون‌های انسان‌نما (Apes/Great Apes/Hominidae): گروهی از نخستی‌سانان بدون دم که شامل انسان‌ها، شامپانزه‌ها، گوریل‌ها و اورانگوتان‌ها می‌شود. آنها نزدیک‌ترین خویشاوندان زنده انسان هستند.منبع خبر: What makes us human? Milestone ape genomes promise cluesمنابع اشاره شده در این اپیزود:Complete sequencing of ape genomes, (Nature, 2025)Initial sequencing and analysis of the human genome, (Nature, 2001)داده‌های به دست آمده توسط ماکووا و همکارانشتصویر روی کاور:حفاظت از اورانگوتان‌های بورنئویی که به شدت در معرض خطر انقراض قرار ...
    続きを読む 一部表示
    11 分
  • رونمایی از بزرگترین و پرجزئیات‌ترین نقشه مغزی یک پستاندار که تاکنون ایجاد شده است
    2025/05/28
    در این اپیزود از پادکست نکسوس، به سراغ یکی از بزرگترین دستاوردهای اخیر در زمینه مطالعه مغز می‌رویم: رونمایی از بزرگترین و پرجزئیات‌ترین نقشه مغزی یک پستاندار که تاکنون ایجاد شده است.پژوهشگران موفق شده‌اند نه تنها ساختار یک میلی‌متر مکعب از بافت مغز یک موش را با جزئیاتی حیرت‌انگیز بازسازی کنند، بلکه برای اولین بار، فعالیت هزاران نورون را نیز در این نقشه عظیم به تصویر بکشند.تصور کنید: بیش از ۲۰۰٬۰۰۰ سلول مغزی، شامل حدود ۸۲٬۰۰۰ نورون، بیش از نیم میلیارد سیناپس (نقاط اتصال نورونی) و بیش از ۴ کیلومتر سیم‌کشی عصبی، همگی در فضایی به اندازه سر سوزن! این نقشه سه‌بعدی خارق‌العاده، که حاصل تلاش بیش از ۱۵۰ پژوهشگر در پروژه MICrONS است، درک ما را از چگونگی پردازش اطلاعات بصری و قوانین حاکم بر مدارهای عصبی متحول می‌کند.در اپیزود ۱۳ از نکسوس، عمیق‌تر به این موضوع می‌پردازیم که چگونه دانشمندان این شاهکار را خلق کردند – از تماشای فیلم «ماتریکس» توسط موش‌ها تا استفاده از هوش مصنوعی برای تحلیل داده‌ها. همچنین، بررسی خواهیم کرد که این نقشه چه بینش‌های جدیدی در مورد نظریه «نورون‌هایی که با هم شلیک می‌کنند، با هم متصل می‌شوند» ارائه داده و چگونه می‌تواند به کشف رازهای حافظه و سایر عملکردهای پیچیده مغز کمک کند.با ما همراه باشید تا سفری به درون پیچیدگی‌های مغز داشته باشیم و دریابیم که این دستاورد چگونه می‌تواند آینده علوم اعصاب و هوش مصنوعی را شکل دهد.کلمات تخصصی به کار رفته در این اپیزود:نورون (Neuron): سلول اصلی سیستم عصبی که مسئول پردازش و انتقال اطلاعات از طریق سیگنال‌های الکتریکی و شیمیایی است. به زبان ساده، واحد سازنده و کارکردی مغز و اعصاب.سیناپس (Synapse): نقطه اتصال و ارتباط بین دو نورون، یا بین یک نورون و یک سلول دیگر (مانند سلول ماهیچه‌ای). پیام‌های عصبی از طریق سیناپس‌ها از یک نورون به نورون دیگر منتقل می‌شوند.دیاگرام سیم‌کشی (نقشه اتصالات عصبی) / کانکتوم (Connectome): نقشه جامعی از تمام اتصالات عصبی (سیناپس‌ها) در مغز یا بخشی از آن. این نقشه نشان می‌دهد که چگونه نورون‌ها به یکدیگر متصل شده‌اند.کانکتومیکس (Connectomics): شاخه‌ای از علوم اعصاب که به مطالعه و نقشه‌برداری از کانکتوم (ساختار اتصالات مغزی) می‌پردازد تا چگونگی پردازش و سازماندهی اطلاعات توسط مغز را درک کند.قشر مغز (Cerebral Cortex): لایه بیرونی و چین‌خورده مغز که در پستانداران بسیار توسعه یافته است و مسئول عملکردهای عالی شناختی مانند تفکر، زبان، حافظه، و پردازش اطلاعات حسی (مانند بینایی) است.مدارهای عصبی (Neural circuits): مجموعه‌ای از نورون‌های متصل به هم که برای انجام یک عملکرد خاص با یکدیگر همکاری می‌کنند. این مدارها اساس پردازش اطلاعات در مغز هستند.منبع خبر:Biggest brain map ever details huge number of neurons and their activityمنابع اشاره شده در این اپیزود:Functional connectomics spanning multiple areas of mouse visual cortex (Nature, 2025)A petavoxel fragment of human cerebral cortex reconstructed at nanoscale resolution (Science, 2024)Functional connectomics reveals general wiring rule in mouse visual cortex (Nature, 2025)داده‌های پروژه MICrONS به صورت آنلاین در دسترس است: MICrONS Explorerتصویر روی کاور:تصویرسازی از بیش از ۱۰۰۰ سلول مغزی، از میان سلول‌هایی که از تحلیل یک میلی‌متر مکعب بافت مغز یک موش بازسازی شده‌اند.منبع تصویر: Allen Institute
    続きを読む 一部表示
    8 分