『پادکست علمی نکسوس』のカバーアート

پادکست علمی نکسوس

پادکست علمی نکسوس

著者： پادکست نکسوس
無料で聴く

このコンテンツについて

در پادکست علمی نکسوس، کاوشی عمیق در دنیای شگفت‌انگیز علوم زیستی خواهیم داشت.

در این پادکست به پیچیدگی‌های حیات و تازه‌های علمی می‌پردازیم. جدیترین مطالب علمی را از منابع معتبر بررسی می‌کنیم.

به زبان کاملا ساده

«نکسوس» در زیست‌شناسی، به معنی نقطه اتصال، پیوند یا مرکز ارتباط است. نکسوس نمادی از ارتباط عمیق و بنیادین بین شاخه‌های مختلف علوم زیستی (مثل فیزیولوژی، ژنتیک، بیوشیمی، پزشکی و...) است.

All rights reserved. 博物学 生物科学 科学 自然・生態学
エピソード
  • داوری مقالات علمی: آیا هوش مصنوعی ناجی یا تهدید است؟

    داوری مقالات علمی: آیا هوش مصنوعی ناجی یا تهدید است؟
    2025/08/20

    آیا هوش مصنوعی به زودی جایگزین داوران مقالات علمی می‌شود؟ دراپیزود ۲۶ از پادکست نکسوس، به بررسی نقش رو به رشد هوش مصنوعی در فرآیند داوری مقالات علمی می‌پردازیم. از کمک به ویرایش و یافتن اشتباهات تا نوشتن کامل گزارش داوری، هوش مصنوعی در حال تغییر این عرصه است. اما آیا این تغییرات مثبت هستند؟

    در این اپیزود می‌شنوید:

    چگونه هوش مصنوعی در حال حاضر در فرآیند داوری مقالات استفاده می‌شود.

    نگرانی‌های دانشمندان و ناشران درباره استفاده از هوش مصنوعی در داوری.

    آینده احتمالی داوری مقالات علمی با حضور پررنگ‌تر هوش مصنوعی.

    آیا هوش مصنوعی می‌تواند به بهبود کیفیت مقالات علمی کمک کند یا باعث سطحی شدن فرآیند داوری می‌شود؟

    به نکسوس همراه باشید تا از آخرین تحولات در این زمینه آگاه شوید و در مورد آینده علم و پژوهش تفکر کنید.

    کلمات تخصصی بکار رفته در این اپیزود:

    • Peer review: داوری همتا یا بررسی همتایان، فرآیندی است که در آن مقالات علمی قبل از انتشار توسط متخصصان همان حوزه بررسی می‌شوند تا از کیفیت و صحت آن‌ها اطمینان حاصل شود.
    • Manuscript: دست‌نوشته یا نسخه اولیه یک مقاله علمی قبل از انتشار.
    • Ecologist: بوم‌شناس، دانشمندی که به مطالعه روابط بین موجودات زنده و محیط زیست می‌پردازد.
    • Large language models (LLMs): مدل‌های زبانی بزرگ، نوعی از الگوریتم‌های هوش مصنوعی که برای تولید متن شبیه به انسان آموزش داده شده‌اند.
    • Generative AI: هوش مصنوعی مولد، نوعی از هوش مصنوعی که می‌تواند داده‌های جدیدی مانند متن، تصویر و صدا تولید کند.
    • Computational biologist: زیست‌شناس محاسباتی، دانشمندی که از روش‌های محاسباتی و تحلیل داده‌ها برای حل مسائل زیستی استفاده می‌کند.
    • False positives: مثبت کاذب، نتیجه‌ای که به اشتباه مثبت اعلام می‌شود، در حالی که در واقعیت منفی است.
    • Statistical rigour: استحکام آماری، دقت و صحت روش‌های آماری مورد استفاده در یک تحقیق.
    • Preprint: پیش‌چاپ، نسخه‌ای از یک مقاله علمی که قبل از داوری و انتشار رسمی در دسترس عموم قرار می‌گیرد.
    • Dataset: مجموعه داده، مجموعه‌ای از اطلاعات که برای تحلیل و بررسی استفاده می‌شود.

    منبع خبر:


    AI is transforming peer review — and many scientists are worried, df


    مقالات استفاده‌شده در این اپیزود:

    1. Liang, W. et al. Proc. 41st Int. Conf. Mach. Learn. 235, 29575–29620 (2024).
    2. Liang, W. et al. N. Engl. J. Med. AI https://doi.org/10.1056/AIoa2400196 (2024).
    3. Li, Z.-Q. et al. JAMA Netw Open. 7, e2448609 (2024).
    4. Oviedo-García, M. Á. Scientometrics 129, 5805–5813 (2024).
    5. Bauchner, H. & Rivara, F. P. Health Aff. Sch. 2, qxae058 (2024)

    تصویر روی کاور:

    منبع تصویر: Credit: Ibrahim Rayintakath
    続きを読む 一部表示
    9 分
  • باز کردن قفل مغز: داروهای جدید چگونه از سد خونی-مغزی عبور می‌کنند؟

    باز کردن قفل مغز: داروهای جدید چگونه از سد خونی-مغزی عبور می‌کنند؟
    2025/08/17
    آیا تا به حال فکر کرده‌اید که چرا درمان بیماری‌های مغزی اینقدر دشوار است؟ سد خونی-مغزی، یک دیوار دفاعی محکم، مانع از ورود بسیاری از داروها به مغز می‌شود. اما دیگر نه!در این اپیزود از پادکست نکسوس، به بررسی پیشرفت‌های شگفت‌انگیز در علم داروسازی می‌پردازیم که به دانشمندان اجازه می‌دهد تا با استفاده از «شاتل‌های مغزی» این سد را دور بزنند.داستان دایزا گوردون را بشنوید، مادری که پسرانش به سندرم هانتر مبتلا هستند، یک بیماری ژنتیکی نادر. او شاهد بوده که چگونه این فناوری جدید، زندگی فرزندانش را متحول کرده و امید تازه‌ای برای آینده‌ای روشن‌تر به آنها بخشیده است.اپیزود ۲۵ پادکست نکسوس، فقط درباره سندرم هانتر نیست. ما همچنین بررسی می‌کنیم که چگونه این شاتل‌ها می‌توانند در درمان بیماری‌های شایع‌تری مانند آلزایمر، سرطان و سایر اختلالات مغزی مؤثر باشند. با ما همراه باشید تا در مورد این انقلاب در نوروفارماکولوژی بیشتر بدانید و دریابید که چگونه این پیشرفت‌ها می‌توانند زندگی میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان تغییر دهند. کلمات تخصصی به کار رفته در این اپیزود: سندرم هانتر (Hunter syndrome): یک بیماری ژنتیکی نادر که بیشتر در پسران دیده می‌شود و به دلیل کمبود یک آنزیم مهم، باعث مشکلات ذهنی و جسمی می‌شود.آنزیم (Enzyme): مولکولی پروتئینی که واکنش‌های شیمیایی را در بدن تسریع می‌کند.یدورونات-۲-سولفاتاز (IDS): آنزیمی که در افراد مبتلا به سندرم هانتر وجود ندارد و جایگزینی آن می‌تواند به بهبود علائم کمک کند.سد خونی-مغزی (Blood-brain barrier): یک لایه محافظتی از سلول‌ها که از ورود مواد مضر از خون به مغز جلوگیری می‌کند.نوروفارماکولوژی (Neuropharmacology): شاخه‌ای از علم داروسازی که به مطالعه اثر داروها بر سیستم عصبی می‌پردازد.آنتی‌بادی (Antibody): پروتئینی که توسط سیستم ایمنی بدن تولید می‌شود و به شناسایی و خنثی‌سازی عوامل بیماری‌زا کمک می‌کند.پروتئین آمیلوئید (Amyloid protein): پروتئین‌هایی که در مغز افراد مبتلا به آلزایمر تجمع می‌یابند و پلاک‌های آمیلوئیدی را تشکیل می‌دهند.انتقال دهنده یا ترانسفرین (Transferrin): پروتئینی که آهن را در خون حمل می‌کند و به انتقال آن به مغز کمک می‌کند.گیرنده ترانسفرین (Transferrin receptor): پروتئینی روی سطح سلول‌ها که به ترانسفرین متصل می‌شود و به انتقال آهن به داخل سلول کمک می‌کند.لیزوزوم (Lysosome): اندامکی در سلول که مواد زائد را تجزیه می‌کند.الیگونوکلئوتید (Oligonucleotide): رشته‌های کوتاه RNA یا DNA که می‌توانند بیان ژن یا پروتئین را تنظیم کنند.ژن‌درمانی (Gene therapy): روشی برای درمان بیماری‌ها با استفاده از ژن‌ها.ویروس ادنو (Adenovirus): نوعی ویروس که می‌تواند برای انتقال ژن‌ها به داخل سلول‌ها استفاده شود.اگزوزوم (Exosome): وزیکول‌های کوچکی که مولکول‌ها را بین سلول‌ها حمل می‌کنند.CRISPR-Cas9: یک سیستم ویرایش ژن که می‌تواند برای تغییر DNA سلول‌ها استفاده شود.بیومارکر (Biomarker): نشانگری زیستی که می‌تواند برای ارزیابی اثر دارو استفاده شود. منبع خبر: Brain drugs can now cross the once impenetrable blood–brain barrier, Nature 641, 1086-1088 (2025) مقالات اشاره شده در این اپیزود: Khoury, N. et al. Nature Commun. 16, 1822 (2025) .Barker, S. J. et al. Sci. Transl. Med. https://doi.org/10.1126/scitranslmed.adi2245 (2024) .Huang, Q. et al. Science 384, 1220–1227 (2024) .Liang, X. et al. Nature Commun. 16, ...
    続きを読む 一部表示
    9 分
  • نجات سیاره: سه راهکار نوآورانه برای بیرون کشیدن کربن از هوا

    نجات سیاره: سه راهکار نوآورانه برای بیرون کشیدن کربن از هوا
    2025/08/13
    آیا می‌دانستید که دانشمندان در حال آزمایش راه‌هایی هستند تا با استفاده از مواد ضد اسید، اقیانوس‌ها را به جذب کربن بیشتری ترغیب کنند؟ یا اینکه شرکت‌ها در تگزاس و لوئیزیانا، تاسیسات عظیمی برای مکش مستقیم کربن از هوا می‌سازند؟ در این قسمت از پادکست نکسوس، به بررسی سه رویکرد کلیدی برای خنک کردن زمین از طریق حذف کربن از اتمسفر می‌پردازیم:1. جذب مستقیم کربن از هوا: با تکنولوژی‌های پیشرفته، کربن دی‌اکسید مستقیماً از هوا گرفته شده و در زیر زمین ذخیره می‌شود. در این بخش، نگاهی به بزرگ‌ترین پروژه‌های در حال اجرا در جهان و چالش‌های پیش روی آن‌ها می‌اندازیم.2. تغییر شیمی اقیانوس‌ها: چگونه می‌توان با تغییر ترکیب شیمیایی آب دریا، ظرفیت جذب کربن آن را افزایش داد؟ آزمایش LOC-NESS در سواحل ماساچوست، پاسخی به این سوال است.3. تقویت حذف کربن در خشکی: از بیوچار گرفته تا استفاده از مواد معدنی سیلیکاته، روش‌های مختلفی برای افزایش جذب کربن در کشاورزی و جنگل‌داری وجود دارد. این رویکردها چه پتانسیلی دارند و چه چالش‌هایی پیش رویشان است؟در اپیزود ۲۴ نکسوس، با آخرین دستاوردهای علمی، پروژه‌های نوآورانه و موانع سیاسی و اقتصادی پیش روی صنعت حذف کربن آشنا می‌شوید. آیا این فناوری‌ها می‌توانند به ما در رسیدن به اهداف اقلیمی کمک کنند؟ برای یافتن پاسخ، با ما همراه باشید!کلمات تخصصی به کار رفته در این اپیزود:کربن دی‌اکسید (CO2): یک گاز گلخانه‌ای که به طور طبیعی در جو زمین وجود دارد، اما فعالیت‌های انسانی مانند سوزاندن سوخت‌های فسیلی باعث افزایش غلظت آن شده و به گرمایش جهانی دامن می‌زند.بیوچار (Biochar): یک ماده غنی از کربن که از طریق تجزیه حرارتی مواد آلی (مانند ضایعات گیاهی) در شرایط کم اکسیژن تولید می‌شود و می‌تواند به عنوان یک اصلاح‌کننده خاک برای بهبود حاصلخیزی و ذخیره کربن استفاده شود.فیتوپلانکتون (Phytoplankton): موجودات میکروسکوپی گیاه‌مانندی که در اقیانوس‌ها و دریاچه‌ها زندگی می‌کنند و از طریق فتوسنتز کربن دی‌اکسید را جذب و اکسیژن تولید می‌کنند.دیاتوم (Diatoms): نوعی جلبک تک‌سلولی که دارای دیواره سلولی سیلیسی است و نقش مهمی در چرخه‌ی کربن اقیانوس‌ها ایفا می‌کند.آلکالینیتی (Alkalinity): معیاری برای اندازه‌گیری توانایی آب در خنثی کردن اسیدها. افزایش آلکالینیتی آب دریا می‌تواند به جذب بیشتر کربن دی‌اکسید از جو کمک کند.یون بی‌کربنات (Bicarbonate ions): آنیون‌هایی که از حل شدن کربن دی‌اکسید در آب به وجود می‌آیند و نقش مهمی در تنظیم pH آب و انتقال کربن در سیستم‌های آبی دارند.توالی کربن (Carbon Sequestration): فرآیند جذب و ذخیره کربن دی‌اکسید از جو به منظور کاهش غلظت آن و کاهش اثرات گرمایش جهانی.سیلیکات (Silicate): دسته‌ای از مواد معدنی که از سیلیکون و اکسیژن تشکیل شده‌اند و در سنگ‌های آذرین و دگرگونی یافت می‌شوند. برخی از مواد معدنی سیلیکاته می‌توانند با کربن دی‌اکسید واکنش داده و کربن را در ساختار خود ذخیره کنند.منبع خبر:Three ways to cool Earth by pulling carbon from the sky, Nature 640, 872-874 (2025)منابع اشاره و استفاده‌شده در این اپیزود:Smith, S. M. et al. The State of Carbon Dioxide Removal 2024 2nd edn (Oxford Smith School, 2024).Guo, J. A. et al. Commun. Earth Environ. 6, 270 (2025).National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine. A Research Strategy for Ocean-based Carbon Dioxide Removal and Sequestration (National ...
    続きを読む 一部表示
    13 分
まだレビューはありません