『پادکست علمی نکسوس』のカバーアート

پادکست علمی نکسوس

پادکست علمی نکسوس

著者: پادکست نکسوس
無料で聴く

このコンテンツについて

در پادکست علمی نکسوس، کاوشی عمیق در دنیای شگفت‌انگیز علوم زیستی خواهیم داشت.

در این پادکست به پیچیدگی‌های حیات و تازه‌های علمی می‌پردازیم. جدیترین مطالب علمی را از منابع معتبر بررسی می‌کنیم.

به زبان کاملا ساده

«نکسوس» در زیست‌شناسی، به معنی نقطه اتصال، پیوند یا مرکز ارتباط است. نکسوس نمادی از ارتباط عمیق و بنیادین بین شاخه‌های مختلف علوم زیستی (مثل فیزیولوژی، ژنتیک، بیوشیمی، پزشکی و...) است.

All rights reserved.
博物学 生物科学 科学 自然・生態学
エピソード
  • ویرایشگرهای پروتئینی قدرتمند، راه‌های جدیدی برای مطالعه و بررسی پروتئین‌ها در سلول‌های زنده
    2025/06/19
    امکان ویرایش مستقیم پروتئین‌ها، بازیگران کلیدی حیات سلولی، دستاوردی نوین در عرصه علم محسوب می‌شود. در اپیزود ۲۰ پادکست علمی نکسوس، به بررسی یک فناوری انقلابی پرداخته خواهد شد که این مهم را محقق ساخته است. پژوهشگران با الهام از فرآیندهای طبیعی و با بهره‌گیری از واحدهای پروتئینی هوشمند موسوم به «اینتئین‌ها»، ابزارهایی را توسعه داده‌اند که قادرند با دقتی نظیر یک جراح، بخش‌هایی از پروتئین‌ها را جداسازی کرده و مولکول‌ها یا آمینواسیدهای جدیدی را جایگزین نمایند.این فناوری، امکان تغییر آنی عملکرد پروتئین‌ها، نشانه‌گذاری آن‌ها به‌منظور ردیابی حرکاتشان در سلول و حتی تعریف وظایف جدید برای آن‌ها را فراهم می‌آورد. تکنیک مذکور که در دو مقاله معتبر در نشریه «ساینس» تشریح گردیده، از جهاتی با سیستم شناخته‌شده کریسپر در ویرایش DNA شباهت دارد، با این تفاوت که هدف اصلی در اینجا، خودِ پروتئین‌ها می‌باشند.در این اپیزود از پادکست نکسوس، به تفصیل به چگونگی انجام این جراحی مولکولی توسط اینتئین‌ها، پتانسیل‌های بالقوه این فناوری در درک عمیق‌تر بیماری‌ها و طراحی درمان‌های نوین، و همچنین چالش‌ها و محدودیت‌های پیش‌روی آن پرداخته می‌شود. این بحث در پی پاسخ به این پرسش است که آیا تکنیک حاضر قادر خواهد بود به‌اندازه فناوری کریسپر، تحولی بنیادین در حوزه زیست‌شناسی ایجاد نماید یا خیر. همراه ما باشید تا به بررسی این موضوع و چشم‌انداز آتی علم پروتئین‌ها بپردازیم.کلمات تخصصی بکار رفته در این اپیزود:پروتئین (Protein): مولکول‌های بزرگ و پیچیده‌ای که وظایف بسیار متنوعی در سلول‌ها و بدن موجودات زنده بر عهده دارند، از ساخت اجزای سلولی گرفته تا انتقال پیام‌ها و تسریع واکنش‌های شیمیایی. آنها از واحدهای کوچکتری به نام آمینواسید ساخته شده‌اند.سلول‌های زنده (Living cells): واحدهای پایه‌ای سازنده تمام موجودات زنده که فرآیندهای حیاتی در آنها اتفاق می‌افتد.اینتئین (Intein): توالی‌هایی از آمینواسیدها در برخی پروتئین‌ها که توانایی خودبرش‌زنی دارند؛ یعنی می‌توانند به طور خودکار خود را از پروتئین میزبان جدا کرده و دو قطعه باقی‌مانده پروتئین را به هم متصل کنند. دانشمندان از این ویژگی برای ویرایش پروتئین‌ها استفاده می‌کنند.آمینواسید (Amino acid): واحدهای سازنده پروتئین‌ها. حدود ۲۰ نوع آمینواسید اصلی وجود دارد که با ترتیب‌های مختلف به هم متصل شده و پروتئین‌های گوناگون را ایجاد می‌کنند. در این تکنیک، آمینواسیدهای غیرمعمول (که بطور طبیعی در پروتئین‌ها یافت نمی‌شوند) نیز می‌توانند به پروتئین‌ها اضافه شوند.پلیمر (Polymer): مولکول‌های بزرگی که از تکرار واحدهای کوچکتر (مونومرها) ساخته شده‌اند. در این زمینه، می‌توان پلیمرهایی را به پروتئین‌ها متصل کرد.ویرایش DNA کریسپر (CRISPR DNA editing systems): یک فناوری قدرتمند برای ایجاد تغییرات دقیق در توالی DNA موجودات زنده. در متن به عنوان مشابهی برای ویرایش پروتئین‌ها ذکر شده تا اهمیت آن را نشان دهد.ژنتیک مولکولی (Molecular genetics): شاخه‌ای از ژنتیک که به بررسی ساختار و عملکرد ژن‌ها در سطح مولکولی می‌پردازد.مخمر نان (Saccharomyces cerevisiae): نوعی قارچ تک‌سلولی که در پخت نان و تولید نوشیدنی‌های الکلی کاربرد دارد و یک مدل آزمایشگاهی مهم در ...
    続きを読む 一部表示
    8 分
  • سایهٔ جنگ و خشونت بر ژن‌ها: انتقال بین نسلی تروما در خانواده‌های سوری
    2025/06/16
    آیا زخم‌های عمیق ناشی از جنگ و خشونت می‌توانند فراتر از روان، در کدهای ژنتیکی ما نیز حک شوند و به نسل‌های بعدی منتقل گردند؟ در این اپیزود از پادکست نکسوس، به سراغ مطالعه‌ای بحث‌برانگیز و جدید می‌رویم که بر روی خانواده‌های پناهنده سوری انجام شده و نشانه‌هایی از انتقال ژنتیکی تروما را در سه نسل بررسی می‌کند. دانشمندان در این تحقیق، به دنبال «نشانگرهای اپی‌ژنتیک» – تغییراتی شیمیایی بر روی DNA که می‌توانند تحت تأثیر استرس و محیط فعال شوند – گشته‌اند.گرچه این ایده که تجربیات تلخ والدین بتواند به این شکل به فرزندان و نوادگان به ارث برسد، هنوز مورد اتفاق نظر همه محققان نیست و مکانیسم دقیق آن ناشناخته باقی مانده، اما یافته‌های این پژوهش، نتایج مطالعات مشابه بر روی بازماندگان نسل‌کشی رواندا و هولوکاست را تداعی می‌کند.در اپیزود ۱۹ پادکست نکسوس، به تفصیل درباره‌ی این مطالعه، روش تحقیق دانشمندان، یافته‌های کلیدی در مورد تغییرات اپی‌ژنتیک در DNA شرکت‌کنندگان و چگونگی باقی ماندن این نشانگرها در نسل‌های بعدی صحبت خواهیم کرد. همچنین، به نظرات کارشناسان دیگر، از جمله احتیاط‌های لازم در تفسیر نتایج، اهمیت تکرار چنین مطالعاتی و توضیحات جایگزین احتمالی برای این یافته‌ها خواهیم پرداخت.آیا واقعاً ممکن است تجارب آسیب‌زای پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها، بر سلامت و رفتار نوه‌هایشان تأثیر بیولوژیک بگذارد؟ با ما همراه باشید تا به کاوشی عمیق در علم نوظهور وراثت اپی‌ژنتیک تروما و پیامدهای احتمالی آن بپردازیم. واژگان تخصصی بکار رفته در این اپیزود:اپی‌ژنتیک: مطالعه تغییرات در عملکرد ژن‌ها که ناشی از تغییر در توالی خود DNA نیست، بلکه تحت تأثیر عوامل محیطی مانند استرس ایجاد شده و می‌تواند نحوه «خوانده شدن» یا بیان ژن‌ها را تغییر دهد.نشانگرهای اپی‌ژنتیک: برچسب‌ها یا تغییرات شیمیایی روی DNA (مانند گروه متیل) یا پروتئین‌های مرتبط با DNA که می‌توانند تحت تأثیر محیط و تجربیات فرد قرار بگیرند و فعالیت ژن‌ها را بدون تغییر در کد ژنتیکی اصلی، تنظیم کنند.متیلاسیون DNA: یکی از اصلی‌ترین و مطالعه‌شده‌ترین مکانیسم‌های اپی‌ژنتیک که در آن گروه‌های شیمیایی کوچکی به نام «متیل» به بخش‌های خاصی از مولکول DNA اضافه می‌شوند. این فرآیند معمولاً منجر به سرکوب یا «خاموش شدن» فعالیت ژن‌های آن ناحیه می‌شود.بازبرنامه‌ریزی اپی‌ژنتیک: فرآیندی طبیعی که در مراحل اولیه رشد جنینی پستانداران رخ می‌دهد و طی آن بسیاری از نشانگرهای اپی‌ژنتیک از روی ژنوم (مجموعه کامل DNA) پاک می‌شوند، مانند یک «بازنشانی حافظه» برای DNA تا سلول‌های جنینی بتوانند به انواع مختلف سلول‌ها تمایز یابند.ژنوم: مجموعه کامل ماده ژنتیکی (معمولاً DNA) یک موجود زنده که شامل تمام ژن‌های آن است.سلول‌های جنسی (مادر): سلول‌های تولید مثلی در جنس ماده (تخمک) که نیمی از اطلاعات ژنتیکی را از مادر به نسل بعد منتقل می‌کنند. در این مطالعه، بررسی انتقال نشانگرها از طریق دودمان مادری مد نظر بوده است. منبع خبر:Can trauma from violence be genetically inherited? Scientists debate Syria refugee studyمنابع اشاره شده در این اپیزود:Epigenetic signatures of intergenerational exposure to violence in three generations of Syrian refugees (Scientific Reports, 2025)Leukocyte Methylomic Imprints of Exposure to the Genocide against the Tutsi in Rwanda: a...
    続きを読む 一部表示
    9 分
  • حراج اطلاعات ژنتیکی: آیا علم از ورشکستگی 23andMe سود می‌برد؟
    2025/06/12
    غول ژنتیک 23andMe، که روزی ستاره درخشان سیلیکون ولی بود، اکنون در آستانه ورشکستگی قرار گرفته و قصد دارد یکی از بزرگترین گنجینه‌های اطلاعات ژنتیکی جهان را به حراج بگذارد. این پایگاه داده عظیم که DNA حدود ۱۵ میلیون نفر را در خود جای داده و به بیش از ۲۵۰ پژوهش علمی کمک کرده، حالا در معرض فروش قرار گرفته. اما این اتفاق چه معنایی برای آینده پژوهش‌های ژنتیکی، حریم خصوصی افرادی که داده‌هایشان در این مجموعه است، و حتی خود علم دارد؟در این اپیزود پادکست نکسوس، به بررسی این موضوع می‌پردازیم:نگرانی‌های جدی در مورد اینکه چگونه مالک جدید ممکن است از این اطلاعات حساس استفاده کند. آیا شرکت‌های بیمه یا سازمان‌های اجرای قانون به این داده‌ها دسترسی پیدا خواهند کرد؟عدم اطمینان برای دانشمندانی که با 23andMe همکاری داشته‌اند و امیدواری آن‌ها برای ادامه دسترسی به این منبع ارزشمند.بحث بر سر اینکه آیا این فروش می‌تواند فرصتی برای بهینه‌سازی دسترسی به داده‌ها برای پژوهش و در نهایت به نفع علم باشد، یا زنگ خطری برای حریم خصوصی داده‌های ژنتیکی ماست.چه اقداماتی را مصرف‌کنندگان می‌توانند برای محافظت از اطلاعات شخصی خود انجام دهند؟در اپیزود ۱۸ پادکست نکسوس با ما همراه باشید تا ابعاد مختلف این تصمیم، هشدارهای متخصصان اخلاق زیستی، و پیامدهای احتمالی آن را برای شما و آینده علم ژنتیک روشن کنیم. این لحظه‌ای حیاتی برای جنبش ژنتیک مصرف‌کننده است و سوالات مهمی را پیش روی همه ما قرار می‌دهد.کلمات تخصصی به کار رفته در این اپیزود:DNA (دی‌اِن‌اِی): مولکولی که حاوی دستورالعمل‌های ژنتیکی برای رشد، نمو، عملکرد و تولید مثل همه موجودات زنده شناخته شده و بسیاری از ویروس‌ها است.پایگاه داده ژنتیکی (Genetic Database): مجموعه‌ای سازمان‌یافته از اطلاعات ژنتیکی افراد، که معمولاً برای تحقیقات یا اهداف پزشکی استفاده می‌شود.ژنومیک (Genomics): شاخه‌ای از زیست‌شناسی مولکولی که به ساختار، عملکرد، تکامل، نقشه‌برداری و ویرایش ژنوم‌ها (کل محتوای DNA یک موجود زنده) می‌پردازد.مطالعه علمی (Scientific Study): پژوهشی که با استفاده از روش‌های علمی برای پاسخ به یک سوال یا آزمایش یک فرضیه انجام می‌شود.اخلاق زیستی (Bioethics): مطالعه مسائل اخلاقی ناشی از پیشرفت‌های علوم زیستی و پزشکی.صفات (Traits): ویژگی‌های خاص یک فرد که می‌تواند فیزیکی (مانند رنگ چشم) یا رفتاری باشد و اغلب تحت تأثیر ژن‌ها و محیط است.ژنوم (Genome): مجموعه کامل مواد ژنتیکی (DNA) یک موجود زنده. منبع خبر:23andMe plans to sell its huge genetic database: could science benefit?سایر منابع اشاره شده در این اپیزود:The controversial company selling DNA tests to consumers (Nature, 2017)How 23andMe is transforming drug discovery (Nature, 2023)Why 23andMe is struggling — and what it means for the genomics industry (Nature, 2025) (توجه: سال انتشار این مقاله در متن اصلی ۲۰۲۵ ذکر شده، که به نظر می‌رسد یک پیش‌بینی یا خطای تایپی باشد، اما مطابق با منبع ذکر شده است.)Attorney General James Urges 23andMe Customers to Take Action to Protect Their Genetic Information (Office of the New York State Attorney General, 2024) (توجه: لینک ارائه شده در متن اصلی سال ۲۰۲۵ را نشان می‌دهد، اما محتوای واقعی هشدار مربوط به سال ۲۰۲۴ است. لینک اصلاح شده به محتوای واقعی اشاره دارد.)How police are using DNA databases to find distant relatives of suspects (Nature, 2023)تصویر روی کاور: شرکت 23andMe با فروش کیت به مشتریانی ...
    続きを読む 一部表示
    9 分

پادکست علمی نکسوسに寄せられたリスナーの声

カスタマーレビュー:以下のタブを選択することで、他のサイトのレビューをご覧になれます。