『پادکست علمی نکسوس』のカバーアート

پادکست علمی نکسوس

پادکست علمی نکسوس

著者： پادکست نکسوس
無料で聴く

このコンテンツについて

در پادکست علمی نکسوس، کاوشی عمیق در دنیای شگفت‌انگیز علوم زیستی خواهیم داشت.

در این پادکست به پیچیدگی‌های حیات و تازه‌های علمی می‌پردازیم. جدیترین مطالب علمی را از منابع معتبر بررسی می‌کنیم.

به زبان کاملا ساده

«نکسوس» در زیست‌شناسی، به معنی نقطه اتصال، پیوند یا مرکز ارتباط است. نکسوس نمادی از ارتباط عمیق و بنیادین بین شاخه‌های مختلف علوم زیستی (مثل فیزیولوژی، ژنتیک، بیوشیمی، پزشکی و...) است.

All rights reserved. 博物学 生物科学 科学 自然・生態学
エピソード
  • کشف سیگنال خاموش‌کننده ترس در مغز: امیدهایی برای درمان PTSD

    کشف سیگنال خاموش‌کننده ترس در مغز: امیدهایی برای درمان PTSD
    2025/05/12
    دراپیزود پنجم از پادکست نکسوس، به اعماق مغز سفر می‌کنیم تا با کشفی هیجان‌انگیز در علوم اعصاب آشنا شویم: شناسایی سیگنال «انقراض ترس» در موش‌ها. دانشمندان دریافته‌اند که چگونه پس از برطرف شدن یک تهدید، مغز فرآیند بازنویسی خاطرات ترسناک را آغاز می‌کند.این پژوهش که در نشریه معتبر PNAS منتشر شده، بر نقش کلیدی دوپامین و دو گروه از نورون‌ها در ناحیه آمیگدال مغز (یکی تحریک‌کننده ترس و دیگری سرکوب‌کننده آن) تمرکز دارد. محققان با بررسی موش‌ها نشان دادند که چگونه سیگنال‌های دوپامین، نورون‌های «ضد ترس» را فعال کرده و به آرام شدن حیوان پس از تجربه یک موقعیت استرس‌زا کمک می‌کنند.آیا می‌توانیم ترس‌هایمان را فراموش کنیم؟ علم چه می‌گوید؟گرچه این تحقیقات در مراحل اولیه قرار دارد، اما می‌تواند راه را برای توسعه درمان‌های نوین برای اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و سایر بیماری‌های مرتبط با ترس هموار سازد.با ما همراه باشید تا جزئیات این مطالعه پیشگامانه و امیدهای آن برای آینده را بررسی کنیم.توضیح برخی عبارات و کلمات به کار رفته در این اپیزود:نورون‌ها (Neurons): سلول‌های عصبی مغز و سیستم عصبی که وظیفه انتقال پیام‌ها و اطلاعات را بر عهده دارند. شبیه سیم‌های برق در یک مدار پیچیده عمل می‌کنند.آمیگدال با پایه‌های جانبی (BLA - Basolateral Amygdala): بخشی از آمیگدال (یک ناحیه بادامی شکل در عمق مغز) است که نقش بسیار مهمی در پردازش احساسات، به ویژه ترس و یادگیری مرتبط با ترس دارد. در این مطالعه، نورون‌های تحریک‌کننده و سرکوب‌کننده ترس در این ناحیه بررسی شده‌اند.انتقال‌دهنده عصبی دوپامین (Neurotransmitter Dopamine): یک ماده شیمیایی در مغز (نوعی پیام‌رسان عصبی) است که نقش‌های متعددی از جمله در احساس لذت، پاداش، انگیزه، و همانطور که این تحقیق نشان می‌دهد، در فرآیند خاموش شدن یا انقراض ترس دارد.ناحیه تگمنتال شکمی (VTA - Ventral Tegmental Area): گروهی از نورون‌ها در بخشی از مغز میانی که یکی از منابع اصلی تولیدکننده دوپامین در مغز است. این ناحیه سیگنال‌های دوپامین را به بخش‌های دیگر مغز، از جمله آمیگدال، ارسال می‌کند.انقراض ترس (Fear Extinction): فرآیندی که در آن یک پاسخ ترس آموخته‌شده به تدریج کاهش می‌یابد یا از بین می‌رود، زمانی که محرک ترسناک دیگر با پیامد منفی (مانند شوک) همراه نباشد. در واقع، یادگیری جدیدی اتفاق می‌افتد که نشان می‌دهد دیگر دلیلی برای ترسیدن وجود ندارد.اختلال استرس پس از سانحه (PTSD - Post-Traumatic Stress Disorder): یک اختلال اضطرابی که در پی تجربه یا مشاهده یک رویداد آسیب‌زا و وحشتناک ایجاد می‌شود. افراد مبتلا ممکن است با یادآوری‌های مکرر، کابوس‌ها، و اضطراب شدید دست و پنجه نرم کنند، حتی مدت‌ها پس از پایان خطر واقعی.ردیاب‌های فلورسنت (Fluorescent Trackers): مواد شیمیایی خاصی که وقتی تحت تابش نور معینی قرار می‌گیرند، از خود نور (فلورسانس) ساطع می‌کنند. دانشمندان از این مواد برای علامت‌گذاری و مشاهده سلول‌ها یا مسیرهای عصبی خاص در مغز استفاده می‌کنند، مثل رنگ کردن یک مسیر برای دیدن آن.اپتوژنتیک (Optogenetics): یک فناوری پیشرفته در علوم اعصاب که در آن از نور برای کنترل دقیق فعالیت نورون‌هایی که به طور ژنتیکی برای پاسخ به نور اصلاح شده‌اند، استفاده می‌شود. این تکنیک به دانشمندان اجازه ...
    続きを読む 一部表示
    7 分
  • نوجوانانی که دچار اضطراب و افسردگی هستند، زمان بیشتری را در شبکه‌های اجتماعی صرف می‌کنند!

    نوجوانانی که دچار اضطراب و افسردگی هستند، زمان بیشتری را در شبکه‌های اجتماعی صرف می‌کنند!
    2025/05/10
    در این قسمت از پادکست نکسوس، به بررسی یک پژوهش جدید و نگران‌کننده می‌پردازیم که نشان می‌دهد نوجوانان مبتلا به اضطراب و افسردگی، به طور متوسط ۵۰ دقیقه بیشتر از همسالان خود در رسانه‌های اجتماعی وقت می‌گذرانند. اما نکته قابل تأمل اینجاست که آن‌ها رضایت کمتری از این تجربه آنلاین دارند و بیشتر مستعد آسیب‌های ناشی از مقایسه خود با دیگران و نظرات منفی هستند.این مطالعه که بر روی بیش از ۳۳۰۰ نوجوان بریتانیایی انجام شده و در ژورنال Nature Human Behaviour منتشر گردیده، به تفکیک نشان می‌دهد چگونه نوجوانان با اختلالات درونی‌ساز (مانند افسردگی و اضطراب) نسبت به دیگران آسیب‌پذیرترند.با ما همراه باشید تا به یافته‌های این پژوهش، هشدار کارشناسان به خانواده‌ها مبنی بر نظارت دقیق‌تر بر استفاده فرزندان آسیب‌پذیرشان از رسانه‌های اجتماعی، و راهکارهای احتمالی برای کمک به این نوجوانان در مدیریت سالم‌تر این فضا بپردازیم. آیا رسانه‌های اجتماعی علت مشکلات سلامت روان هستند یا معلول آن؟ این پژوهش به این پرسش پاسخی قطعی نمی‌دهد، اما دریچه‌ای مهم به سوی درک بهتر رفتار آنلاین نوجوانان و نیاز به مداخلات هدفمند باز می‌کند. توضیح برخی کلمات به کار رفته در این اپیزود:اضطراب (Anxiety): حالتی از نگرانی، ترس، یا دلشوره بیش از حد و مداوم است که می‌تواند به واسطه پیش‌بینی یک تهدید واقعی یا خیالی بروز کند و بر عملکرد روزمره فرد تأثیر منفی بگذارد. این حالت اغلب با علائم جسمانی مانند تپش قلب، تنش عضلانی و اختلال در خواب همراه است.افسردگی (Depression): یک اختلال خلقی است که با احساس مداوم غم، از دست دادن علاقه یا لذت در فعالیت‌ها (آنهدونیا)، و همچنین علائم دیگری نظیر تغییر در اشتها یا خواب، خستگی و احساس بی‌ارزشی مشخص می‌شود و می‌تواند توانایی فرد را برای عملکرد در زندگی روزمره مختل کند.اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی (ADHD - Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder): یک اختلال عصبی-رشدی است که با الگوهای مداوم بی‌توجهی و/یا بیش‌فعالی-تکانشگری شناخته می‌شود. این الگوها در عملکرد یا رشد فرد اختلال ایجاد می‌کنند و شدت آن‌ها فراتر از سطح رشدی معمول است.اختلالات درونی‌ساز (Internalizing disorders): دسته‌ای از اختلالات روانپزشکی هستند که در آن‌ها پریشانی هیجانی و مشکلات عمدتاً به سمت درون فرد معطوف می‌شوند. این اختلالات اغلب با هیجانات منفی مانند غم، اضطراب و ترس همراه هستند و شامل مواردی چون اختلالات اضطرابی و افسردگی می‌شوند.اختلالات برونی‌ساز (Externalizing disorders): گروهی از اختلالات روانپزشکی هستند که در آن‌ها مشکلات رفتاری و هیجانی عمدتاً به سمت بیرون و در تعامل با دیگران یا محیط ابراز می‌شوند. این اختلالات با رفتارهای مخرب، تکانشی، یا ضد اجتماعی مشخص می‌شوند و شامل مواردی چون اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی و اختلال سلوک می‌گردند. منبع خبر: بخش اخبار سایت نیچرTeens with anxiety and depression spend more time on social mediaمقاله اشاره شده در این اپیزود:Social media use in adolescents with and without mental health conditionsاز ژورنال Nature Human Behaviour منبع تصویر روی کاور:Ute Grabowsky/Photothek/Getty
    続きを読む 一部表示
    8 分
  • از امید به پایان ایدز تا کابوس یک تصمیم سیاسی

    از امید به پایان ایدز تا کابوس یک تصمیم سیاسی
    2025/05/08

    جهان در آستانه پایان دادن به اپیدمی ایدز قرار دارد، اما آیا ناگهان با یک تصمیم سیاسی، همه چیز در معرض خطر قرار می‌گیرد؟

    در این اپیزود از پادکست نکسوس، به بررسی بحران پیش روی «پپفار» (PEPFAR)، برنامه اضطراری رئیس‌جمهور ایالات متحده برای امدادرسانی به ایدز، می‌پردازیم. این برنامه که جان میلیون‌ها نفر را نجات داده و از تولد میلیون‌ها نوزاد سالم از مادران مبتلا به HIV اطمینان حاصل کرده، اکنون با تصمیم دولت آمریکا برای توقف کمک‌های خارجی و انحلال USAID، با آینده‌ای نامعلوم روبروست.

    پیامدهای تصمیم توقف پپفار چیست؟

    چه بر سر میلیون‌ها انسانی می‌آید که به این کمک‌ها وابسته‌اند؟ و چرا اکنون، بیش از هر زمان دیگری، نباید این برنامه حیاتی را رها کنیم؟

    با ما همراه باشید تا عمیق‌تر به این موضوع بپردازیم که چگونه این اقدام می‌تواند مشابه «حکم اعدام» برای میلیون‌ها نفر باشد.

    توضیح کلمات تخصصی به کار رفته در این اپیزود:
    • پِپفار - PEPFAR (President’s Emergency Plan for AIDS Relief): برنامه اضطراری رئیس‌جمهور ایالات متحده برای امدادرسانی به ایدز. یک طرح بزرگ دولتی آمریکا برای کمک به کشورهای دیگر (به خصوص در آفریقا) برای مبارزه با بیماری ایدز، شامل پیشگیری، تشخیص و درمان.
    • آژانس توسعه جهانی ایالات متحده - USAID (US Agency for International Development): آژانس توسعه بین‌المللی ایالات متحده. سازمان اصلی دولت آمریکا که مسئول کمک‌های خارجی غیرنظامی به کشورهای دیگر است، از جمله در زمینه بهداشت، آموزش و توسعه اقتصادی. این سازمان مجری اصلی برنامه‌های پپفار بوده است.
    • برنامه مشترک ملل متحد در زمینه ایدز - UNAIDS (The Joint United Nations Programme on HIV/AIDS): برنامه مشترک سازمان ملل متحد در زمینه HIV/AIDS. نهادی از سازمان ملل که تلاش‌های جهانی برای مبارزه با اپیدمی HIV و ایدز را هماهنگ می‌کند.
    • اِچ‌آی‌وی - HIV (Human Immunodeficiency Virus): ویروس نقص ایمنی انسانی. ویروسی که به سیستم ایمنی بدن حمله کرده و آن را ضعیف می‌کند. اگر درمان نشود، می‌تواند منجر به بیماری ایدز شود.
    • ایدز - AIDS (Acquired Immunodeficiency Syndrome): سندرم نقص ایمنی اکتسابی. مرحله پیشرفته عفونت HIV است که در آن سیستم ایمنی بدن به شدت آسیب دیده و فرد مستعد ابتلا به عفونت‌ها و سرطان‌های مختلف می‌شود.
    • فرمان اجرایی (Executive Order): دستوری که توسط رئیس‌جمهور ایالات متحده صادر می‌شود و مانند قانون برای دستگاه‌های اجرایی دولت الزام‌آور است، بدون اینکه نیاز به تصویب کنگره داشته باشد.
    • داروهای ضد ویروسی (Antiviral drugs): داروهایی که برای درمان عفونت‌های ویروسی استفاده می‌شوند. در مورد HIV، این داروها می‌توانند ویروس را کنترل کرده و از پیشرفت بیماری به سمت ایدز جلوگیری کنند.

    تصویر کاور: گروهی در کامپالا که با بودجه آمریکا به بیماران ایدز خدمات حمایتی ارائه می‌کند، اکنون با آینده‌ای مبهم مواجه است.

    منبع تصویر: Hajarah Nalwadda/Getty


    منبع خبر: Nature News
    続きを読む 一部表示
    8 分

پادکست علمی نکسوسに寄せられたリスナーの声

カスタマーレビュー：以下のタブを選択することで、他のサイトのレビューをご覧になれます。

Audible.co.jp

Amazon.co.jp
レビューはまだありません。