『پادکست علمی نکسوس』のカバーアート

پادکست علمی نکسوس

پادکست علمی نکسوس

著者： پادکست نکسوس
無料で聴く

このコンテンツについて

در پادکست علمی نکسوس، کاوشی عمیق در دنیای شگفت‌انگیز علوم زیستی خواهیم داشت.

در این پادکست به پیچیدگی‌های حیات و تازه‌های علمی می‌پردازیم. جدیترین مطالب علمی را از منابع معتبر بررسی می‌کنیم.

به زبان کاملا ساده

«نکسوس» در زیست‌شناسی، به معنی نقطه اتصال، پیوند یا مرکز ارتباط است. نکسوس نمادی از ارتباط عمیق و بنیادین بین شاخه‌های مختلف علوم زیستی (مثل فیزیولوژی، ژنتیک، بیوشیمی، پزشکی و...) است.

All rights reserved. 博物学 生物科学 科学 自然・生態学
エピソード
  • ۳۳— پنج موجود شگفت‌انگیز که می‌توانند رازهای تکامل چندسلولی شدن را فاش کنند!

    ۳۳— پنج موجود شگفت‌انگیز که می‌توانند رازهای تکامل چندسلولی شدن را فاش کنند!
    2025/10/12
    آیا تا به حال فکر کرده‌اید که حیات چگونه از موجودات تک‌سلولی به موجودات پیچیده و چندسلولی مانند گیاهان، جانوران و قارچ‌ها تکامل یافته است؟ برای میلیاردها سال، سیاره ما تحت سلطه موجودات تک‌سلولی بود. اما حدود یک میلیارد سال پیش، ورق برگشت و موجودات چندسلولی کم‌کم پا به عرصه وجود گذاشتند.در این اپیزود، به سراغ بررسی این تحول شگفت‌انگیز رفته‌ایم. پژوهشگران دریافته‌اند که کلیدهای این تغییر بزرگ، شاید در دل پنج موجود تک‌سلولی ساده نهفته باشد. این موجودات که از خویشاوندان دورِ جانوران محسوب می‌شوند، رفتارهای جالبی از خود نشان می‌دهند که می‌تواند پرده از رازهای چندسلولی شدن بردارد.در این سفر علمی، با گونه‌هایی مانند سالپینگوکا روزتا، کپساسپورا اووسارزاکی و کوآنوکا فلکسا آشنا می‌شویم و می‌بینیم که چگونه این موجودات با استفاده از سازوکارهای مختلف، گاهی اوقات به صورت کلونی و گروهی زندگی می‌کنند. جالب اینجاست که بسیاری از ژن‌ها و پروتئین‌هایی که در چندسلولی شدن جانوران نقش دارند، در این موجودات تک‌سلولی نیز یافت می‌شوند.آیا این بدان معناست که ابزار مولکولی لازم برای چندسلولی شدن، خیلی پیش از پیدایش اولین جانوران وجود داشته است؟ آیا زندگی گروهی و تشکیل کلونی، اولین گام در راه تکامل به سوی چندسلولی شدن بوده است؟برای یافتن پاسخ این سوالات و کشف داستان جذاب تکامل حیات، با ما در این اپیزود همراه شوید.کلمات تخصصی به کار رفته در این اپیزود:تک‌سلولی (Unicellular): موجودی که تنها از یک سلول تشکیل شده باشد، مانند باکتری‌ها و آغازیان.چندسلولی (Multicellular): موجودی که از تعداد زیادی سلول تشکیل شده باشد که با هم کار می‌کنند، مانند گیاهان و جانوران.ژن (Gene): واحد وراثتی که حاوی دستورالعمل‌هایی برای ساخت پروتئین‌ها و تعیین ویژگی‌های یک موجود زنده است.پروتئین (Protein): مولکول‌های پیچیده‌ای که وظایف مختلفی در سلول‌ها و بدن موجودات زنده بر عهده دارند.یوکاریوت (Eukaryote): به گروهی از موجودات زنده گفته می‌شود که سلول‌هایشان دارای هسته و اندامک‌های غشایی هستند. جانوران، گیاهان، قارچ‌ها و آغازیان همگی یوکاریوت هستند.پروکاریوت (Prokaryote): به گروهی از موجودات زنده گفته می‌شود که سلول‌هایشان هسته و اندامک‌های غشایی ندارند. باکتری‌ها و آرکئاباکتری‌ها پروکاریوت هستند.فیلوپودیا (Filopodia): زائده‌های نازک و انگشت‌مانندی که از سطح سلول بیرون می‌زنند و در حرکت و چسبیدن سلول به سطوح نقش دارند.میکروویلی (Microvilli): برآمدگی‌های کوچک و انگشت‌مانندی که روی سطح سلول‌های خاصی وجود دارند و سطح جذب سلول را افزایش می‌دهند.فلاژلوم (Flagellum): زائده‌ای بلند و تاژک‌مانند که به سلول کمک می‌کند حرکت کند.منبع خبر:How did life get multicellular? Five simple organisms could have the answer, Nature 644, 856-859 (2025)منابع اشاره شده در این اپیزود:Ł. Lamża, Biol. Rev. 98, 2188–2209 (2023).T. Brunet & N. King, Dev. Cell 43, 124–140 (2017).N. King, C. T. Hittinger & S. B. Carroll, Science 301, 361–363 (2003).I. Ruiz-Trillo, A. J. Roger, G. Burger, M. W. Gray & B. F. Lang, Mol. Biol. Evol. 25, 664–672 (2008).S. R. Fairclough et al. Genome Biol. 14, R15 (2013).D. S. Booth, H. Szmidt-Middleton & N. King, Mol. Biol. Cell 29, 3026–3038 (2018).D. S. Booth & N. King, eLife 9, e56193 (2020).H. Suga et al. Nature Commun. 4, 2325 (2013).G. Bercedo-Saborido, D. Stepanova, I. Ruiz-Trillo, T. Alarcón & K. Kin, Preprint at bioRxiv https://doi.org/10.1101/2025.05.14.653760 (2025).T. Brunet et al. Science 366, 326–334 ...
    続きを読む 一部表示
    20 分
  • ۳۲— اسب‌های سریع‌تر، گاوهای مقاوم‌تر: CRISPR چگونه دنیای حیوانات را تغییر می‌دهد؟

    ۳۲— اسب‌های سریع‌تر، گاوهای مقاوم‌تر: CRISPR چگونه دنیای حیوانات را تغییر می‌دهد؟
    2025/09/13
    در این قسمت از پادکست نکسوس، به بررسی اسب‌هایی می‌رویم که با استفاده از فناوری CRISPR-Cas9، ژنوم آن‌ها ویرایش شده است و این دستاورد علمی را بطور عمیق بررسی می‌کنیم که هم هیجان‌انگیز و هم بحث‌برانگیز است.پنج اسب اصلاح‌شده ژنتیکی در آرژانتین متولد شده‌اند. این اسب‌ها که کلون‌هایی از یک اسب برنده مسابقات چوگان هستند، یک تفاوت کلیدی دارند: ژن myostatin آن‌ها دستکاری شده تا سرعت و قدرت عضلانی‌شان افزایش یابد. اما آیا این فناوری، تهدیدی برای سنت‌های پرورش اسب و معیشت پرورش‌دهندگان است؟در این اپیزود، با دیدگاه‌های مختلف در مورد این موضوع آشنا می‌شویم. از نگرانی‌های مربوط به اخلاق و عواقب ناخواسته احتمالی، تا مزایای بالقوه در بهبود تولید محصولات دامی و مقاومت در برابر بیماری‌ها. همچنین، به بررسی سایر حیوانات ویرایش‌شده با CRISPR می‌پردازیم، از جمله گاوهایی با موهای کوتاه برای تحمل گرما و خوک‌هایی مقاوم به بیماری‌های تنفسی.با ما در اپیزود ۳۲ پادکست علمی نکسوس همراه باشید تا در این سفر علمی و اخلاقی، به سوالات اساسی در مورد آینده اصلاح ژنتیکی حیوانات پاسخ دهیم. آیا CRISPR می‌تواند راهی برای حل چالش‌های جهانی مانند امنیت غذایی و تغییرات آب و هوایی باشد؟ یا اینکه خطرات آن، بیشتر از فوایدش است؟ کلمات تخصصی به کار رفته در این اپیزود:CRISPR-Cas9: یک فناوری ویرایش ژن که به دانشمندان اجازه می‌دهد DNA را در مکان‌های خاصی برش داده و تغییر دهند. این ابزار قدرتمند می‌تواند برای تغییر بیان ژن و دستیابی به ویژگی‌های مطلوب استفاده شود.ژنوم (Genome): کل مجموعه DNA یک موجود زنده، شامل تمام ژن‌ها و اطلاعات ژنتیکی آن.myostatin: ژنی که در تنظیم رشد عضلات نقش دارد. غیرفعال کردن یا تغییر این ژن می‌تواند باعث افزایش توده عضلانی شود.فیبروبلاست جنینی (Fetal Fibroblasts): سلول‌های بافت همبند که از جنین گرفته می‌شوند و می‌توانند برای کلون‌سازی استفاده شوند.ژن PRLR (Prolactin Receptor): ژنی که گیرنده پرولاکتین را کد می‌کند. پرولاکتین هورمونی است که در تنظیم فرآیندهای فیزیولوژیکی مختلف از جمله رشد مو نقش دارد. ویرایش این ژن می‌تواند منجر به موهای کوتاه‌تر و مقاوم‌تر به گرما در گاوها شود.ژن CD163: ژنی که پروتئینی را کد می‌کند که به عنوان گیرنده ویروس عامل سندرم تولید مثل و تنفسی خوک (PRRS) عمل می‌کند. ویرایش این ژن می‌تواند خوک‌ها را در برابر این بیماری مقاوم کند.ژن GGTA1: ژنی که مسئول تولید مولکول قندی به نام آلفا-گال است. این مولکول در بیشتر پستانداران وجود دارد، اما در انسان وجود ندارد. برخی افراد به آلفا-گال حساسیت دارند و خوردن گوشت قرمز باعث واکنش آلرژیک در آن‌ها می‌شود.Off-target effects: اثرات ناخواسته ویرایش ژن در مکان‌هایی غیر از مکان مورد نظر. این اثرات می‌توانند منجر به جهش‌های ناخواسته و مشکلات سلامتی شوند.منبع خبر:First CRISPR horses spark controversy: what’s next for gene-edited animals?منابع اشاره شده در این اپیزود:Sport Ethics Phil. 15, 227–250 (2020). (Campbell, M. L. H. & McNamee, M. J. Sport Ethics Phil. 15, 227–250 (2020).)Proc. Natl Acad. Sci. USA 118, e2004831117 (2021). (Epstein, L. R., Lee, S. S., Miller, M. F. & Lombardi, H. A. Proc. Natl Acad. Sci. USA 118, e2004831117 (2021).)Appl. Biosaf. 23, 168–179 (2018). (Landel, C. & Pritchett-Corning, K. R. Appl. Biosaf. 23, 168–179 (2018).)Nanoethics 18, 6 (2024). (Pozzebon, M., Guldbrandtsen, B. & Sandøe, P. Nanoethics 18, 6 (2024).)تصویر روی کاور:دانشمندان اولین ...
    続きを読む 一部表示
    9 分
  • ۳۱— غذاهای فوقِ فرآوری شده: قاتل خاموش یا سوء تفاهم بزرگ؟

    ۳۱— غذاهای فوقِ فرآوری شده: قاتل خاموش یا سوء تفاهم بزرگ؟
    2025/09/07
    آیا غذاهای فوق فرآوری شده واقعاً اینقدر مضر هستند؟ در این قسمت ۳۱ از پادکست نکسوس، به بررسی علمی این موضوع می‌پردازیم که آیا باید نگران مصرف غذاهای فرآوری شده باشیم یا خیر. از پیتزاهای یخ‌زده و ناگت‌های مرغ گرفته تا ماست‌های طعم‌دار و نان‌های صنعتی، غذاهای فوق فرآوری شده بخش بزرگی از رژیم غذایی مدرن را تشکیل می‌دهند. اما آیا این غذاها واقعاً به همان اندازه که گفته می‌شود برای سلامتی ما مضر هستند؟در این اپیزود، با آخرین یافته‌های علمی در مورد اثرات غذاهای فوق فرآوری شده بر سلامتی آشنا می‌شویم. خواهیم شنید که چگونه محققان در تلاشند تا ارتباط بین مصرف این غذاها و افزایش خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند چاقی، دیابت نوع 2، بیماری‌های قلبی عروقی و حتی افسردگی را درک کنند.در این اپیزود خواهید شنید:در مورد سیستم NOVA، سیستمی که غذاها را بر اساس میزان فرآوری آن‌ها طبقه‌بندی می‌کند، بیشتر بدانید.تاثیرات غذاهای فوق فرآوری شده بر میزان کالری مصرفی، سرعت غذا خوردن و حتی میکروبیوم روده را بررسی کنیم.نظرات مختلف دانشمندان و متخصصان تغذیه را در مورد این موضوع بشنویم و بفهمیم که آیا واقعاً باید غذاهای فوق فرآوری شده را به طور کامل از رژیم غذایی خود حذف کنیم یا خیر.راهکارهایی عملی برای انتخاب غذاهای سالم‌تر و کاهش مصرف غذاهای فوق فرآوری شده در زندگی روزمره یاد بگیریم.این قسمت از پادکست نکسوس برای همه کسانی که به سلامتی خود اهمیت می‌دهند و می‌خواهند انتخاب‌های آگاهانه‌تری در مورد تغذیه خود داشته باشند، مفید خواهد بود. پس با ما همراه شوید تا با نگاهی علمی و دقیق، به این سوال پاسخ دهیم که آیا واقعاً باید از غذاهای فوق فرآوری شده ترسید؟توضیح کلمات تخصصی به کار رفته در این اپیزود:غذاهای فوق فرآوری شده (ultra-processed foods): «مواد غذایی که آنقدر فرآوری شده‌اند که دیگر در محصول نهایی قابل تشخیص نیستند.گمیکروبیوم روده: به مجموعه باکتری‌ها، قارچ‌ها، ویروس‌ها و سایر میکروارگانیسم‌هایی گفته می‌شود که در دستگاه گوارش زندگی می‌کنند. میکروبیوم روده نقش مهمی در هضم غذا، تولید ویتامین‌ها، تقویت سیستم ایمنی و حفظ سلامت عمومی بدن دارد.شاخص توده بدنی (BMI): شاخصی است که با استفاده از قد و وزن افراد، میزان چاقی یا لاغری آن‌ها را تخمین می‌زند.کوتاه زنجیره اسیدهای چرب: این ترکیبات توسط باکتری های روده بزرگ تولید می شوند. نقش مهمی در تنظیم قند خون و بهبود واکنش بدن به انسولین دارند.GLP-1: هورمونی است که باعث سیری می شود.منبع خبر:Are ultra-processed foods really so unhealthy? What the science says, Nature 645, 22-25 (2025)منابع اشاره شده در این اپیزود:Public Health Nutr. 12, 729–731 (2009) (Public Health Nutr., 2009)BMJ 383, e075294 (2023) (BMJ, 2023)BMJ 384, e077310 (2024) (BMJ, 2024)BMJ 385, e078476 (2024) (BMJ, 2024)Mædica 14, 402–407 (2019)Nutrients 14, 23 (2022) (Nutrients, 2022)Nature Med. https://doi.org/10.1038/s41591-025-03842-0 (2025) (Nature Medicine, 2025)Public Health Nutr. 22, 936–941 (2019) (Public Health Nutr., 2019)Cell Metab. 30, 67–77 (2019) (Cell Metabolism, 2019)Nature Food 4, 144–147 (2023) (Nature Food, 2023)Obesity 27, 1761–1768 (2019) (Obesity, 2019)Am. J. Clin. Nutr. 100, 123–151 (2014) (American Journal of Clinical Nutrition, 2014)Am. J. Clin. Nutr. 116, 244–254 (2022) (American Journal of Clinical Nutrition, 2022)Nature Commun. 14, 3161 (2023) (Nature Communications, 2023)Cell Metab. 37, 616–628 (2025) (Cell Metabolism, 2025)Adv. Nutr. 14, 718–738 (2023) (Advances in Nutrition, 2023)Eur. J. Clin. Nutr. 76, 1245–1253 (2022) (European Journal of Clinical Nutrition, 2022)Curr. Nutr. Rep. 13, ...
    続きを読む 一部表示
    12 分
まだレビューはありません