『پادکست علمی نکسوس』のカバーアート

پادکست علمی نکسوس

پادکست علمی نکسوس

著者： پادکست نکسوس
無料で聴く

このコンテンツについて

در پادکست علمی نکسوس، کاوشی عمیق در دنیای شگفت‌انگیز علوم زیستی خواهیم داشت.

در این پادکست به پیچیدگی‌های حیات و تازه‌های علمی می‌پردازیم. جدیترین مطالب علمی را از منابع معتبر بررسی می‌کنیم.

به زبان کاملا ساده

«نکسوس» در زیست‌شناسی، به معنی نقطه اتصال، پیوند یا مرکز ارتباط است. نکسوس نمادی از ارتباط عمیق و بنیادین بین شاخه‌های مختلف علوم زیستی (مثل فیزیولوژی، ژنتیک، بیوشیمی، پزشکی و...) است.

All rights reserved. 博物学 生物科学 科学 自然・生態学
エピソード
  • ۳۶— دانشمندهای مصنوعی: آیا هوش مصنوعی جایگزین تیم تحقیقاتی می‌شود؟

    ۳۶— دانشمندهای مصنوعی: آیا هوش مصنوعی جایگزین تیم تحقیقاتی می‌شود؟
    2025/10/23
    آیا آماده‌اید تا با هم به دنیای شگفت‌انگیز همکاری انسان و هوش مصنوعی در علم قدم بگذاریم؟ در اپیزود ۳۶ از پادکست نکسوس، به بررسی پدیده‌ای نوظهور می‌پردازیم: تیم‌های تحقیقاتی مجازی متشکل از دانشمندان هوش مصنوعی.تصور کنید یک تیم از متخصصان هوش مصنوعی را در اختیار دارید که می‌توانند به طور شبانه‌روزی و بدون خستگی، ایده‌های جدید را بررسی کنند، فرضیه‌ها را آزمایش کنند و به شما در حل پیچیده‌ترین مسائل علمی کمک کنند. آیا این یک رویا است یا آینده‌ی علم؟در این اپیزود از پادکست نکسوس، داستان آزمایش‌های هیجان‌انگیزی را می‌شنوید که در آن‌ها، دانشمندان واقعی با استفاده از سیستم‌های هوش مصنوعی مانند Virtual Lab و AI co-scientist گوگل، به دنبال درمان‌هایی برای بیماری‌هایی مانند آلزایمر و فیبروز کبدی گشته‌اند. خواهیم دید که این همکاری چگونه می‌تواند به تسریع تحقیقات، کشف ایده‌های نوآورانه و حتی متحول کردن شیوه‌ی انجام آزمایش‌ها منجر شود.اما آیا این بدان معناست که هوش مصنوعی به زودی جایگزین دانشمندان انسانی خواهد شد؟ آیا ایده‌های تولید شده توسط این سیستم‌ها واقعاً «نو» هستند؟ و آیا استفاده از این ابزارها می‌تواند به یادگیری و تفکر انتقادی محققان جوان آسیب بزند؟با ما همراه باشید تا به این پرسش‌ها پاسخ دهیم و نگاهی عمیق‌تر به مزایا، چالش‌ها و آینده‌ی همکاری انسان و هوش مصنوعی در دنیای علم بیندازیم. این اپیزود برای تمام علاقه‌مندان به علم، فناوری و آینده‌پژوهی جذاب خواهد بود.توضیح کلمات تخصصی به کار رفته در این اپیزود:پاتولوژیست (Pathologist): متخصص آسیب‌شناسی، پزشکی که بیماری‌ها را از طریق بررسی بافت‌ها و مایعات بدن تشخیص می‌دهد.نوروساینتیست (Neuroscientist): متخصص علوم اعصاب، دانشمندی که مغز و سیستم عصبی را مطالعه می‌کند.نورو فارماکولوژیست (Neuropharmacologist): متخصص عصب‌داروشناسی، دانشمندی که اثر داروها بر سیستم عصبی را مطالعه می‌کند.مدیسینال شیمیست (Medicinal chemist): متخصص شیمی دارویی، شیمی‌دانی که در طراحی و توسعه داروها تخصص دارد.آلزایمر (Alzheimer's disease): یک بیماری پیشرونده عصبی که باعث زوال عقل و اختلال در حافظه، تفکر و رفتار می‌شود.فرضیه (Hypothesis): یک توضیح پیشنهادی برای یک پدیده که می‌تواند آزمایش شود.پرینسیپال اینوستیگیتور (Principal Investigator): محقق اصلی، فردی که مسئول یک پروژه تحقیقاتی است.گرنت اپلیکیشن (Grant application): درخواست بودجه برای یک پروژه تحقیقاتی.مدل زبانی بزرگ (Large Language Model): یک مدل هوش مصنوعی که با استفاده از حجم عظیمی از داده‌های متنی آموزش داده شده و می‌تواند متن تولید کند، ترجمه کند و به سوالات پاسخ دهد.بیومدیسین (Biomedicine): شاخه‌ای از پزشکی که اصول زیست‌شناسی را در عمل بالینی به کار می‌گیرد.مایوفیبروبلاست (Myofibroblast): نوعی سلول که در ترمیم زخم و فیبروز نقش دارد.فیبروز (Fibrosis): فرآیندی که طی آن بافت اسکار بیش از حد در یک اندام یا بافت تشکیل می‌شود، مانند فیبروز کبدی (Liver Fibrosis) که در متن به آن اشاره شده.اپی ژنومیک (Epigenomic): تغییراتی در ژن‌ها که بر بیان آن‌ها تأثیر می‌گذارد بدون اینکه توالی DNA تغییر کند.ارگانوئید (Organoid): یک ساختار سه‌بعدی کوچک شبیه اندام که در آزمایشگاه از سلول‌های بنیادی رشد داده می‌شود.نانوبادی (Nanobody): قطعه‌ای کوچک از آنتی‌بادی ...
    続きを読む 一部表示
    28 分
  • ۳۴— فستینگ متناوب: یه رژیم مُد روز یا کلید سلامتی پایدار؟

    ۳۴— فستینگ متناوب: یه رژیم مُد روز یا کلید سلامتی پایدار؟
    2025/10/16
    آیا فستینگ (روزه‌داری) متناوب (Intermittent Fasting) فقط یک ترند رژیمی است یا کلیدی برای سلامتی و طول عمر؟ در این قسمت، به بررسی علمی این موضوع می‌پردازیم که چرا فستینگ متناوب در سال‌های اخیر این‌قدر محبوب شده است. از تأثیر آن بر کاهش وزن و بهبود سلامت قلب و عروق گرفته تا اثرات بالقوه‌اش بر بیماری‌های عصبی مانند آلزایمر و حتی افزایش طول عمر، همه را زیر ذره‌بین قرار می‌دهیم.با ما همراه باشید تا:با انواع مختلف روزه‌داری متناوب، از جمله TRE، ADF و رژیم 5:2 آشنا شوید.از دیدگاه‌های مختلف محققان برجسته در این زمینه، از جمله مارک متسون و کورتنی پیترسون، آگاه شوید.در مورد فواید و خطرات احتمالی روزه‌داری متناوب برای سلامتی بیشتر بدانید.پاسخ این سوالات را پیدا کنید: آیا روزه‌داری متناوب واقعاً فراتر از کاهش وزن، فوایدی دارد؟ و آیا این روش برای همه مناسب است؟اپیزود ۳۴ پادکست نکسوس، برای هر کسی که به دنبال بهبود سلامتی خود از طریق تغذیه است، یا صرفاً می‌خواهد بداند داستان پشت این رژیم غذایی محبوب چیست، شنیدنی است!کلمات تخصصی به کار رفته در این اپیزود:روزه‌داری متناوب (Intermittent Fasting): یک الگوی غذا خوردن که بین دوره‌های غذا خوردن و دوره‌های روزه‌داری (عدم مصرف غذا یا مصرف بسیار کم کالری) در نوسان است.TRE (Time-Restricted Eating): نوعی روزه‌داری متناوب که در آن فرد فقط در یک بازه زمانی مشخص در طول روز غذا می‌خورد (مثلاً 8 ساعت) و بقیه ساعات روز را روزه می‌گیرد.ADF (Alternate-Day Fasting): نوعی روزه‌داری متناوب که در آن فرد یک روز غذا می‌خورد و روز بعد را روزه می‌گیرد (یا بسیار کم کالری مصرف می‌کند).رژیم 5:2: نوعی روزه‌داری متناوب که در آن فرد 5 روز در هفته به طور معمول غذا می‌خورد و 2 روز دیگر را روزه می‌گیرد (یا بسیار کم کالری مصرف می‌کند).کتون بادی‌ها (Ketone Bodies): مولکول‌هایی که در بدن تولید می‌شوند زمانی که گلوکز کافی برای تامین انرژی وجود ندارد. بدن از چربی‌ها برای تولید انرژی استفاده می‌کند و کتون بادی‌ها محصول جانبی این فرایند هستند.متابولیک سوییچینگ (Metabolic Switching): تغییر سوخت مصرفی بدن از گلوکز به کتون‌ها در طول روزه‌داری.نوروژنراتیو (Neurodegenerative): بیماری‌های پیشرونده‌ای که باعث تخریب سلول‌های عصبی در مغز و سیستم عصبی می‌شوند (مانند آلزایمر و پارکینسون).انسولین (Insulin): هورمونی که توسط پانکراس تولید می‌شود و به سلول‌ها کمک می‌کند تا گلوکز را از خون جذب کنند.مقاومت به انسولین (Insulin Resistance): وضعیتی که در آن سلول‌های بدن به درستی به انسولین پاسخ نمی‌دهند و در نتیجه گلوکز در خون تجمع می‌یابد.استرس اکسیداتیو (Oxidative Stress): عدم تعادل بین تولید رادیکال‌های آزاد و توانایی بدن برای خنثی کردن آن‌ها، که می‌تواند به سلول‌ها آسیب برساند.ریتم شبانه‌روزی (Circadian Rhythm): یک چرخه 24 ساعته که فرایندهای فیزیولوژیکی بدن را تنظیم می‌کند، از جمله خواب، بیداری، و متابولیسم.ژنوم (Genome): کل ماده ژنتیکی یک موجود زنده، شامل DNA آن.بی‌هیدروکسی‌بوتیرات (β-hydroxybutyrate): یکی از کتون بادی‌هایی که در طول روزه‌داری تولید می‌شود و می‌تواند اثرات محافظتی بر روی سلول‌های عصبی داشته باشد.منبع خبر:Fasting for weight loss is all the rage: what are the health benefits? Nature 639, 855-857 (2025)منابع اشاره شده در این اپیزود:International Food Information Council. 2023 Food and ...
    続きを読む 一部表示
    17 分
  • ۳۳— پنج موجود شگفت‌انگیز که می‌توانند رازهای تکامل چندسلولی شدن را فاش کنند!

    ۳۳— پنج موجود شگفت‌انگیز که می‌توانند رازهای تکامل چندسلولی شدن را فاش کنند!
    2025/10/12
    آیا تا به حال فکر کرده‌اید که حیات چگونه از موجودات تک‌سلولی به موجودات پیچیده و چندسلولی مانند گیاهان، جانوران و قارچ‌ها تکامل یافته است؟ برای میلیاردها سال، سیاره ما تحت سلطه موجودات تک‌سلولی بود. اما حدود یک میلیارد سال پیش، ورق برگشت و موجودات چندسلولی کم‌کم پا به عرصه وجود گذاشتند.در این اپیزود، به سراغ بررسی این تحول شگفت‌انگیز رفته‌ایم. پژوهشگران دریافته‌اند که کلیدهای این تغییر بزرگ، شاید در دل پنج موجود تک‌سلولی ساده نهفته باشد. این موجودات که از خویشاوندان دورِ جانوران محسوب می‌شوند، رفتارهای جالبی از خود نشان می‌دهند که می‌تواند پرده از رازهای چندسلولی شدن بردارد.در این سفر علمی، با گونه‌هایی مانند سالپینگوکا روزتا، کپساسپورا اووسارزاکی و کوآنوکا فلکسا آشنا می‌شویم و می‌بینیم که چگونه این موجودات با استفاده از سازوکارهای مختلف، گاهی اوقات به صورت کلونی و گروهی زندگی می‌کنند. جالب اینجاست که بسیاری از ژن‌ها و پروتئین‌هایی که در چندسلولی شدن جانوران نقش دارند، در این موجودات تک‌سلولی نیز یافت می‌شوند.آیا این بدان معناست که ابزار مولکولی لازم برای چندسلولی شدن، خیلی پیش از پیدایش اولین جانوران وجود داشته است؟ آیا زندگی گروهی و تشکیل کلونی، اولین گام در راه تکامل به سوی چندسلولی شدن بوده است؟برای یافتن پاسخ این سوالات و کشف داستان جذاب تکامل حیات، با ما در این اپیزود همراه شوید.کلمات تخصصی به کار رفته در این اپیزود:تک‌سلولی (Unicellular): موجودی که تنها از یک سلول تشکیل شده باشد، مانند باکتری‌ها و آغازیان.چندسلولی (Multicellular): موجودی که از تعداد زیادی سلول تشکیل شده باشد که با هم کار می‌کنند، مانند گیاهان و جانوران.ژن (Gene): واحد وراثتی که حاوی دستورالعمل‌هایی برای ساخت پروتئین‌ها و تعیین ویژگی‌های یک موجود زنده است.پروتئین (Protein): مولکول‌های پیچیده‌ای که وظایف مختلفی در سلول‌ها و بدن موجودات زنده بر عهده دارند.یوکاریوت (Eukaryote): به گروهی از موجودات زنده گفته می‌شود که سلول‌هایشان دارای هسته و اندامک‌های غشایی هستند. جانوران، گیاهان، قارچ‌ها و آغازیان همگی یوکاریوت هستند.پروکاریوت (Prokaryote): به گروهی از موجودات زنده گفته می‌شود که سلول‌هایشان هسته و اندامک‌های غشایی ندارند. باکتری‌ها و آرکئاباکتری‌ها پروکاریوت هستند.فیلوپودیا (Filopodia): زائده‌های نازک و انگشت‌مانندی که از سطح سلول بیرون می‌زنند و در حرکت و چسبیدن سلول به سطوح نقش دارند.میکروویلی (Microvilli): برآمدگی‌های کوچک و انگشت‌مانندی که روی سطح سلول‌های خاصی وجود دارند و سطح جذب سلول را افزایش می‌دهند.فلاژلوم (Flagellum): زائده‌ای بلند و تاژک‌مانند که به سلول کمک می‌کند حرکت کند.منبع خبر:How did life get multicellular? Five simple organisms could have the answer, Nature 644, 856-859 (2025)منابع اشاره شده در این اپیزود:Ł. Lamża, Biol. Rev. 98, 2188–2209 (2023).T. Brunet & N. King, Dev. Cell 43, 124–140 (2017).N. King, C. T. Hittinger & S. B. Carroll, Science 301, 361–363 (2003).I. Ruiz-Trillo, A. J. Roger, G. Burger, M. W. Gray & B. F. Lang, Mol. Biol. Evol. 25, 664–672 (2008).S. R. Fairclough et al. Genome Biol. 14, R15 (2013).D. S. Booth, H. Szmidt-Middleton & N. King, Mol. Biol. Cell 29, 3026–3038 (2018).D. S. Booth & N. King, eLife 9, e56193 (2020).H. Suga et al. Nature Commun. 4, 2325 (2013).G. Bercedo-Saborido, D. Stepanova, I. Ruiz-Trillo, T. Alarcón & K. Kin, Preprint at bioRxiv https://doi.org/10.1101/2025.05.14.653760 (2025).T. Brunet et al. Science 366, 326–334 ...
    続きを読む 一部表示
    20 分
まだレビューはありません