検索キーワード： 著者 "Ravindra Gurjar" すべてのカテゴリー

नव-याच्या मृत्यूनंतर साठीला आलेली स्त्री वाचनाचा छंद जोपासू लागली. वंशावळ, कुलवृतांत्त यात तिला जास्त रस आहे. त्याच छंदामधून तिची एका समवयस्क पुरूषाबरोबर ओळख होते. परस्परांचे सूर जुळतात आणि उर्वरित आयुष्य आनंदात घालवावं अशा ती विचारात आहे. त्याचवेळी तिला आपल्या भावी नव-याच्या पूर्वजांशी संबंधिती एक भयानक सत्य समजते. अशावेळी आपण काय करावं या चिंतेने ती व्यस्त आहे....!

शेजारचा म्हातारा माणूस त्याला आवडतो पण त्याचे डोळे आवडत नाहीत म्हणून काय त्याच्या जीवावर उठायचं ? खरोखर, एक जण योग्य संधीची वाट पहात त्यासाठी टपून राहतो. त्यात त्याला यश येणार का? त्याची विवेकबुध्दी त्या अपराधाची टोचणी देणार का ? पोलीस आले तर त्यांना तो कसा तोंड देणार ? आणि कोणाचे ह्रदय ऐनवेळी दगा देणार ? ही एक वेगळीच अनुभूती आहे.

एका घरात एक विधवा आई , तिचा तरूण मुलगा आणि एक कुत्रा असे तिघेच रहात असतात. एके दिवशी आपल्या मुलाची काहीही चूक नसताना एक गुन्हेगारी वृत्तीचा इसम त्या मुलाचा चाकूने भोसकून खून करतो. आई आपल्या मुलाचा अंत्यसंस्कार करते . ती रडत नाही की ओरडत नाही. आपले दुःख व्यक्तही करत नाही.

एका उमरावाची तरूण पत्नी परपुरूषाबरोबर प्रणय करताना तो पहातो. भांडण, मारहाण काहीही न करता किंवा प्रत्यक्ष घटस्फोट न घेता, ते दोघं विभक्त होतात. पुढचं एक वर्ष उमराव प्रवास करत फिरत राहतो. त्याच्या कानावर तिच्याबदद्ल काहीही वेडंवाकडं पडत नाही. पण असाच रेव्बे प्रवास करत असताना काही वर्षांनी त्याला ती अपघातानेच भेटते.

दर शंभर वर्षांनी एखाद्या महाभयंकर रोगाची साथ सा-या जगाला ग्रासून टाकते असा इतिहास आहे. अशाच एका प्राणघातक साथीला आपणही नुकतेच तोंड दिले आहे. अशाच एका महाभयंकर साथीला तोंड देण्यासाठी एका देशाचा धाडसी राजपूत्र निवडक लोकांना घेऊन एका सुरक्षित जागी स्थलांतर करतो. काही दिवस ते सगळे आनंदात आमि मौजमजेत घालवतात. पण हा काळरूप रोगदानव त्यांना आपल्या पाशातून सोडेल का ?

काहीवेळा अतिमानवी म्हणजे आपल्याला आकलन होऊ शकत नाही, किंवा मानवी शक्तीच्या पलीकडच्या गोष्टी घडत असतात, त्यांना कोणतेही वैज्ञानिक स्पष्टीकरण देता येत नाही. तशीच ही एक गोष्ट आहे. खुनाचा बदला-खून अशा सत्य घटना घडतच असतात. एका गृहस्थाच्या बंगल्यात, भिंतीवर एक मानवी हात बंदिस्त करून ठेवलेला असतो. तो ज्या व्यक्तीचा असतो, त्याच्या पूर्वजन्मात अशी कुठली गोष्ट घडली की, त्याचा सूड घेण्यासाठी तो टपलेला आहे?

एका मध्यमवयीन स्त्रीचा लहान मुलगा मृत्यूशय्येवर आहे. सर्व उपाययोजना करूनही त्यांचा उपयोग झालेला नाही. तिचे फॅमिली डॉक्टर नियमित तपासणी करत आहेत. परंतू, ते आईला सर्व स्पष्ट कल्पना देतात. इथे, एक विलक्षण वास्तव समोर येऊ बघत आहे. डॉक्टरांचे एकेकाळी ज्या बाईशी संबंध होते. त्यांच्यापासूनच या मुलाचा जन्म झाला आहे का? सत्य काय आहे?

उंदीर, डास आणि झुरळ यांचा त्रास घराघरात आणि जगभरात होत असतो. आता या प्राण्यांनाही देवानंच निर्माण केलंय ना? त्यांच्यावर नियंत्रण ठेवणारे प्राणी आहेतच की! एका प्राध्यापकांच्या घरी उंदरांचा सुळसुळाट झाला आहे. त्यांनी त्यांची हॅट खाल्ली, पुस्तकं कुरतडली, आता कपडे खायला देखिल कमी करणार नाहीत. त्यावरचा उपाय म्हणजे मांजर. त्यांच्या घरात ते आहे सुध्दा पण अगदी लहान आहे. आता प्राध्यापक महाशय त्याला उंदीर पकडण्याचे प्रशिक्षण देणार आहेत....

परिस्थितीमुळे किंवा आवडीने काहीजण, काही उद्योगधंदा न करता, गावोगाव फिरत राहतात. नशिबानं मिळेल ते खाणं आणि रात्री मिळालाच तर निवारा, हेच त्यांचं जीवन. असेच दोन जण कडाक्याच्या थंडीत प्रवास करताना वाटेत भेटतात.काही तास एकत्र चालत राहतात.

एकोणिसाव्या शतकातील सुरूवातीच्या काळात घडलेली ही युध्द घटना आहे. जय-पराजय होतच असतात. अशावेळी सैनिकांना कशा प्रकारे तोंड द्यावे लागले हे सांगता येत नाही. पायी वणवण, उपासमार, शत्रू पाठीशी, शस्त्रांचा अभाव इ.इ. या सगळ्या गोष्टी एकवेळ सहन करता येतील, पण मानहानी किंवा अपमान माणसाला कोणत्या थराला नेईल हे सांगता येत नाही. अशाच एका छद्मी हास्यामुळे एक सैनिक किती भयानक कृत्य करतो, हे ऐकून अंगावर काटा येईल.

तळघरातल्या एका अंधाऱ्या बेकरीत सव्वीसजण गुलामासारखे राबत असतात. बाहेरचा उजेड बघण्याचं भाग्य त्यांच्या नशिबी क्वचितच येतं. एवढं करूनही दोन वेळच्या निकृष्ट जेवणापलीकडे त्यांना काही मिळत नाही.

भुतं प्रत्यक्ष दिसत नाहीत तोपर्यंत त्याचा लोकांना विश्वास बसत नाहीत. असाच एका निधड्या छातीच्या लष्करी अधिका-याच्या आयुष्यात घडलेली ही कथा. त्याला त्याच्या लहानपणीचा बालमित्र अचानक भेटतो. त्याच्या पत्नीच्या मृत्यूमुळे तो खचलेला आहे. तो त्याला जुन्या बंगल्यातील काही महत्वाची कागदपत्रे घेऊन येण्याची कामगिरी दिली आणि तिथे त्याला त्याची मृत्यू झालेली पत्नी भेटते आणि थरारक अनुभव देते... !

एक गुन्हा पचला, त्यामुळे जोर आला. पुन्हा तसलाच दुसरा गुन्हा करताना भीती वाटली नाही. पण हे किती काळ चालेल? कितीही काळजी घेतली तरी, गुन्हेगार काही पुरावे मागे ठेवून जातोच आणि अपराध्याला सुटका नाही, याच गोष्टींमुळे जग सुरळीतपणे चालू आहे. ऐकुया अशीच एक लोकविलक्षण कथा.

न्यायालयात अनेक प्रकारचे खटले उभे राहत असतात. ही आहे एका खळबळजनक, अपवादात्मक खटल्याची कहाणी. दारूच्या नशेत माणूस काय करील, ते सांगता येत नाही. आपल्या बायकोलाही पणाला लावणे किंवा विकायलाही मागेपुढे न बघणारे लोक जगात असतात. या कथेत बायकोची किंमत कशी ठरवली, हे ऐकून आपली हसून हसून पुरेवाट होईल.

ही खूप प्राचीन गोष्ट आहे. एक राक्षस असतो. त्याच्या मालकीची एक सुंदर बाग असते. तिथे अनेक प्रकारच्या फळा- फुलांची आणि झाडं आणि पक्षी असतात. एकदा तो आपल्या मित्राला भेटण्यासाठी दूरदेशी जातो. ती संधी साधून जवळच्या शाळेतील मुलं मोकळ्या वेळात तिथे आनंदात खेळू लागतात.

एका कमकूवत ह्रदयाच्या स्त्रीला तिचा नवरा गेल्याची बातमी अतिशय हळुवारपणे काळजीपूर्वक सांगितली जाते. तो धक्का संयमाने पचवून ती पुढील जीवनाचा, एक प्रकारे स्वातंत्र्याचा विचार करू लागते. त्याप्रमाणे चित्रे तिच्या नजरेसमोर तरळू लागतात आणि अचानक तिचा नवराच तिच्या घरी परत येतो. नातलग आणि मित्रांना अत्यानंद होतो पण आता बायकोची अवस्था काय होणार ?

म्हातारपण कोणाला आवडतं ? साठी उलटली तरी आपण अजून कसे तरूण दिसतो, हे ऐकायला, हे सांगायला छान वाटते. काहीजण मात्र त्याचा आनंदानं स्वीकार करतात. प्रत्येकाच्या मनोवृत्तीवर ते अवलंबून आहे. ब-याच दिवसांनी भेटलेले मित्र याच विषयावर चर्चा करत आहेत. एकजण तर फक्त ४५ वर्षांचा आहे पण वय वाढल्याच्या वस्तुस्थितीमुळे दुःखी आहे तर दुसरा जास्त वयाचा पण जणु काही आनंदाचा झराच. प्रसन्न, उत्साही आदी गुणांनी संपन्न ! त्याने आपल्या उतारवयाचा स्वीकार कसा केला ?

तरुण वयात प्रेमात पडणं ही स्वाभाविक गोष्ट. प्रत्येक प्रेमाचं लग्नात पर्यावसान होणं, किंवा ते टिकणं हे त्यांच्या नशिबावर अवलंबून असतं. असाच एक सुंदर तरुण एका सुंदरीच्या प्रेमानं पागल होतो. सुरुवातीला तिच्या पालकांकडून त्यांच्या लग्नाला विरोध होतो. एकेकाळी त्या मुलाची एक जीवलग प्रेयसी असते.

देव कोणाला दिसला आहे? संतमहंत मोठ्या विश्वासानं सांगतात की 'आम्ही पाहिला'! हे अनुभव व्यक्तिगत असतात. अशाच एका देवदुतानं पृथ्वीला भेट दिली आणि उसळत्या समुद्रात प्रवास करणाऱ्या काही प्रवाशांना त्यानं मृत्यूच्या दाढेतून बाहेर काढलं. त्या प्रसंगाची स्मृती म्हणून श्रद्धावान भक्तांनी त्याचं स्मारक उभारलं. कोण होता तो देवदूत? ऐका ओनोरे द बाल्झाकची कथा 'देवदुताची भेट' दीप्ती सिधये यांच्यासह.

एका स्त्रीचं एका पुरूषावर मनस्वी प्रेम असतं ! हे प्रेम तो काहीही कारण नसताना अव्हेरतो. त्याच्यापासून तीला दिवस गेलेले असतात. प्रेमभंग झालेली ती तरूण लग्न करते तेव्हा आपल्या पतीला मूल दुस-या पुरूषापासून होणार असल्याची स्पष्ट कल्पना देते. आधीच्या मित्राला मात्र काहीच कल्पना नसते. तो अविवाहीत राहतो. काही वर्षांनंतर त्याला आपली जुनी मैत्रिण अचानक भेटते. तिच्यासह तीचा दहा वर्षांचा मुलगाही आहे. तिला भेटण्याचा, बोलण्याचा प्रयत्न तो करतो तेव्हा त्याच्या लक्षात येते की हा मुलगा आपलाच आहे. हे सत्य समजल्यावर तो काय करेल ?