s1e6 - thomas carlyle 1841’de dünyanın tarihi, büyük zihinlerin biyografisidir demiştir. bu sözü de düşününce anlıyoruz ki deha kavramı, gelişimin ve ilerlemenin tarihi açısından da oldukça önemli. popüler bilim kitaplarından medya ürünlerine kadar birçok yapıtta deha ile ilgili notlar var. biliyoruz ki eşzamanlı bağımsız keşifler, 10.000 saat kuralı, einstein ve kuantum, yaratıcılık ve uzmanlık tartışmaları, tek-atış yaratıcılık, ve bilimde paradigma değişimleri işte bu konular oldukça geniş ve zengin bir tartışma sahası. bu bölüm, yaratıcılık, delilik, uzmanlık, keşif süreçleri, tanınırlık ve ünlülük yani eminence olma gibi kavramları tarih, bilim tarihi, bilişsel beceriler ve elbette sistemler teorisi bağlamlarında inceleyeceğim. elon musk veya steve jobs’un biyografisini okuduğumuzda ya da dna’nın keşif sürecinin hikayesini okuduğumuzda aslında tarihin ilerlemesine dair anektodları da derliyoruz. fleming ne yapıyordu keşif anında? laboratuvardaydı. çalışıyordu. peki ya “evreka!” anı, yani büyük fikirlerin kuluçka esnasında gelmesine ne demeli? kemik çerçeve gözlüklü, hafif uzun kır saçlı, kirli beyaz gömlekli ve dağınık bir odada keşif yapan bilim insanı mı deha, immanuel kant gibi her sabah aynı saatte yürüyen, düzenli, disiplinli ve odaklı insanlar mı? peki einstein gibi dil çıkararak bilimin ve dahanın keyifli yanını temsil edenler mi gerçek dahi? yoksa sylvia plath gibiler mi ya da van gogh gibiler mi?