Het is 15 juli 1606, als op een warme zomeravond in de Weddesteeg een jongetje wordt geboren. Zoon van een hardwerkende molenaar en een liefhebbende moeder. Hij is één van de negen kinderen van het gezin. Maar met één ding stak hij met kop en schouders boven anderen uit: hij kon verschrikkelijk goed tekenen. Al was dat niet meteen duidelijk voor zijn omgeving. Al op jonge leeftijd gaat hij naar de Latijnse school en op zijn 14e begon hij aan de Universiteit van Leiden: om klaargestoomd te worden voor een functie als bestuurder. Maar Rembrandt van Rijn, want daar hebben we het over, had andere plannen.

Lang voordat Leiden bekend stond als de Sleutelstad, had het een hele andere bijnaam: De Lakenstad.

Vanwege de goede verbindingen met Haarlem, Utrecht maar ook via Katwijk naar de zee, was Leiden de spil van de Hollandse textielnijverheid. En bleef dat vanaf de Middeleeuwen ook eeuwenlang.

Het Leids Laecken was een beroemd exportproduct. Dat kwam onder meer door het gebruik van de beste Engelse wol en de mooiste kleurstoffen. Leids Laecken, er was niets beters!

Leiden had zo zijn best gedaan om de Spanjaarden tijdens het beleg op afstand te houden, zo vond stadhouder Willem van Oranje, dat de stad wel een cadeautje had verdiend na het ontzet in oktober 1574. En ja, wat geef je dan?

Willem wist wel iets, Leiden achtte hij een bekwame plaats voor het stichten van de eerste universiteit van de Noordelijke Nederlanden.

Het universiteitsgebouw opende in 1575, aan het Rapenburg, maar niet op de plek waar we de universiteit nu kennen.

Het is het najaar van 1574, de overwinning op de Spanjaarden hangt in de lucht. De Geuzen kunnen het al ruiken! Er heerst een opperbeste stemming.

Maar binnen de stadsmuren van Leiden hangt een hele andere sfeer. Er is honger, veel honger. Ziektes, aangewakkerd door het voedseltekort en de slechte hygiëne, eisen veel slachtoffers. Uiteindelijk sterven er 6-duizend mensen in de belegerde stad Leiden, de HELFT van de bevolking.

Maar het stadsbestuur weet: de redding is nabij. Als we gewoon nog heel even kunnen volhouden…

LEIDENS ONTZET-special

Elke geboren Leidenaar leert, vaak nog voor ze hun eerste woordje kunnen zeggen, de geschiedenis van het ontzet van Leiden. Of moeten we zeggen: het verháál van het ontzet van Leiden.

Want zoals dat vaker gaat met grote historische gebeurtenissen gaan feiten en herinneringen door elkaar lopen en voor je het weet zit je met namen als Cornelis Joppensz en Magdalena Moons in je collectieve geheugen, terwijl deze figuren misschien wel helemaal niet zo heldhaftig zijn als de verhalen doen vermoeden, of… Zelfs niet eens hebben bestaan.

Over Cornelis en Magdalena hebben we het volgende keer. Laten we wat het ontzet betreft, beginnen bij het begin.

Sinds de late Middeleeuwen heeft Leiden een aantal gezichtsbepalende torens in haar skyline. Kerktorens om precies te zijn; die van de Pieterskerk en die van de Hooglandse Kerk.

Over de Pieterskerk hebben we het eerder in deze serie ook gehad. Over hoe die kerk eigenlijk begon als een veredeld schuurtje dat later door Graaf Floris de 2e een stenen kerk werd.

En ook over die andere kerk, de Hooglandse, is het laatste woord nog niet gesproken. Want ‘eigenlijk’ is de Hooglandse Kerk helemaal geen Leidse kerk en daar is in sommige kringen nog steeds ruzie over.We bespreken de twee bekendste Huizen Gods van onze Sleutelstad in deze aflevering van Een Stukje Leidse Geschiedenis.

Meer lezen? Ga naar Geschiedenis van Leiden op internet.

Deze podcast is een samenwerking van Maanmannetjes Podcasting en Rudeboy Media/Centraal+.

Op hun achternaam na, hebben onze hoofdpersonen van deze aflevering meer verschillen dan overeenkomsten. Lucas van Leyden en Jan van Leyden. Geen familie. De één was schilder, de ander een fantast met een grote mond. Maar beiden verwierven bekendheid vanwege hun talent. De een is een wereldberoemd schilder geworden, de ander een soort Jochem Myjer avant la lettre. De een schilderde meer dan 17 schilderijen en ander trouwde meer dan 17 vrouwen.

Wil je meer weten over dit onderwerp, ga dan naar de website www.geschiedenisvanleiden.nl en volg @geschiedenisvanleiden op de socials.

Een Stukje Leidse Geschiedenis is een co-productie van Maanmannetjes Podcasting en Rudeboy Media en vind je in de betere podcast-app en geef ons daar vooral 5 sterren dan zijn we beter vindbaar en luistert straks heel Nederland naar deze podcast over het Leidse verleden.

Vroeger moesten kinderen op school ze nog allemaal uit hun hoofd kennen: de graven van Holland die het in de Middeleeuwen voor het zeggen hadden in het westelijk deel van het huidige Nederland.

Omdat veel graven de naam Willem droegen of Floris, of Dirk, was het kennen van alle graven niet al te lastig.

Eén graaf springt boven de andere graven uit. En die graaf is Floris de 5e.