Czy życie we Wszechświecie to rzadkość, czy raczej reguła? W tym odcinku z dr. Łukaszem Tychonciem rozmawiamy o formowaniu się gwiazd, powstawaniu planet i warunkach sprzyjających życiu. Zatrzymujemy się także przy kontrowersyjnym śladzie życia w Układzie Słonecznym — fosfinie wykrytej w atmosferze Wenus. Co wiemy o tym gazie i czy naprawdę może świadczyć o istnieniu organizmów? Od mgławic po Wenus – rozmawiamy o granicach astrobiologii i kosmicznej chemii.

Tuż przed startem Sławosza Uznańskiego na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS) przyglądamy się naukowemu wymiarowi misji. Jakie eksperymenty zabierze na orbitę? Ile to wszystko kosztuje? I co udział Polaka oznacza dla naszej obecności w kosmosie? Omawiamy szczegóły misji Axiom, zaplecze technologiczne i to, co faktycznie zostanie z niej dla nauki – nie tylko tej „wielkiej”, ale też tej całkiem przyziemnej.

W tym odcinku rozmawiamy o tym, co dziś oznacza eksploracja kosmosu. Kto wysyła misje i po co? Czy Księżyc wróci do łask? Co planuje NASA, ESA, a co robią Chiny i Indie? Omawiamy najważniejsze misje – od teleskopów po łaziki, prywatne rakiety i plany kolonizacji Marsa. Zastanawiamy się też, czy naprawdę chodzi o naukę, czy może o wpływy, władzę i pieniądze.

W tym odcinku dr Karolina Dziadura opowiada, jak wygląda codzienność naukowca w USA – od pracy na Harvardzie po systemowy chaos związany z nowymi rozporządzeniami. Mówimy o tym, jak działa amerykańska nauka, kto naprawdę ma wpływ na badania i jak często prestiż bywa tylko iluzją. Czy uczelnie Ivy League to faktyczne bastiony wolnej myśli, czy raczej dobrze wypolerowane marki? Rozmowa bez filtra o grantach, presji, rozczarowaniach i tym, co działa naprawdę.

W tym odcinku przyglądamy się popularnym filmom o kosmosie i sprawdzamy, ile w nich prawdziwej nauki. Od realistycznego „Marsjanina” i „Interstellar”, przez klasykę jak „2001: Odyseja kosmiczna” czy „Kontakt”, aż po spektakularne, ale naciągane widowiska jak „Armagedon”, „Grawitacja” czy „The Core”.
Analizujemy też „Sunshine”, „Pasażerów” i kultowe „Gwiezdne Wojny” – czy da się naprawdę usłyszeć wybuchy w próżni, czy podróże międzygwiezdne są możliwe i jak naprawdę wyglądałby kontakt z cywilizacją pozaziemską.

W tym odcinku rozmawiamy o tym, kim dziś są astronauci – i dlaczego coraz częściej są to celebryci. Omawiamy komercyjne loty w kosmos, w tym głośną misję z Katy Perry, oraz ich wpływ na klimat (nawet 75 ton CO₂ na pasażera). Zatrzymujemy się też przy nowym szefie NASA i dużych cięciach budżetowych agencji. Na koniec – o historycznym locie Polaka, Sławosza Uznańskiego, na pokład Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.

Nowa publikacja oparta na danych z JWST (JADES) wskazuje, że około dwie trzecie obserwowanych galaktyk wiruje zgodnie — co może wspierać teorię, iż nasz wszechświat istnieje wewnątrz obracającej się czarnej dziury. Czym jest czarna dziura kosmologiczna (black hole cosmology)? Jak sztuczna inteligencja pomogła wykryć ten nietypowy wzór rotacji? I co to oznacza dla pomiarów odległości, ekspansji kosmosu i struktury przestrzeni? Rozważamy dowody, wyjaśniamy hipotezę Popławskiego i analizujemy konsekwencje dla naszej wiedzy o kosmosie.

Gość: dr. Łukasz Tychoniec

Jak wygląda droga do zdobycia czasu obserwacyjnego na najdroższym teleskopie w historii – James Webb Space Telescope? W tym odcinku opowiadamy, kto może aplikować, jak wygląda proces oceny wniosków, czym różni się program GO od DDT i GTO, i dlaczego tylko najlepsze pomysły mają szansę.
Nie trzeba mieć milionów – trzeba mieć dobrą naukę i silny argument. Kulisy selekcji, presja konkurencji i prestiż, który przychodzi z każdą godziną na JWST.