موقعیتِ فرودستی در جغرافیای خاصِ «جنوبِ شهر»، شکلی از یک سبکِ زندگی با ویژگی‌های مخصوص‌به‌خود است. فارغ از هر قضاوتی، این زیست، بیانگرِ وضعیتی از یک نوعِ بودن و حضورِ اجتماعی است که در غوغای طبقۀ متوسط، به‌خصوص در دو دهۀ اخیرِ جامعۀ ایران، گم و ناپیدا شده است؛ زیستی برآمده از نوعی نابرابریِ همیشگی که فراسوی این جادوی سرمایه‌داری و مصرف، با چشمانی خیره به نظارۀ جهانی شتابان نشسته است.

ما، همۀ ما، با دیده‌شدن، با نوشته‌شدن، با روایت‌شدن و با نشانه‌ها و ای‌بسا کلیشه‌های برساخته‌شده از خودمان، در گذرِ زمان شناخته و فهمیده و صورت‌بندی می‌شویم؛ فرآیندی که در «بازنمایی»ِ مدام از ما تکرار می‌شود و نسخه‌هایی از ما برای خود و دیگری می‌سازد. آن‌چه هستیم، بودیم، می‌اندیشیم، رفتار می‌کنیم و ... در این مجموعۀ نشانگانی از خرد تا کلان، به ما هویتی برای متمایزشدن می‌دهد. فارغ از این‌همه اما، نگاه از درون با رویکردِ به‌قولِ وبرِ جامعه‌شناس، «تفهمی»، سویۀ واقعی‌تر، روزمره‌تر و نزدیک و نزدیک‌تر به هستیِ حقیقی‌مان را آشکار می‌کند.

در قسمتِ چهلمِ «مدریک‌تاکس»، مهدی افروزمنش، نویسنده و روزنامه‌نگار، در مسیری از بازنمایی تا کشفِ واقعی و درون‌نگر، آن فضای کلیشه‌شدۀ «جنوبِ شهر» را می‌کاود تا دریافت و پیشنهادی تازه برای «فهم»ِ دوبارۀ طبقۀ فرودست، پیشِ روی ما بگشاید؛ مایی که سخت، گرفتار اسطوره‌ها، نمادها و آیین‌های گاه متصلبِ قضاوت و نمایش و شناخت‌ایم. مهدی افروزمنش، با آثارِ ادبیِ معطوف به همین فضا، به بررسیِ تؤامان توصیفی و انتقادیِ این موقعیت و بازنمایی آن در سینما و ادبیاتِ معاصر نشسته است.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

«هنر»، واقعاً کجای زندگیِ ماست؟ در چه مواقعی، حضورش را حس می‌کنیم؟ کجا نیاز به بودن‌اش پیدا می‌کنیم؟ «هنر»، چه‌‌قدر با رفتار و روزمرۀ ما تنیده شده است؟ چه‌قدر دوروبرمان می‌بینیم‌اش و رد و نشان‌اش را پیدا می‌کنیم؟ هنر، غیر از تمامِ بهره‌های زیباشناختی‌اش که زیباست و ستودنی و پر از لذت و فهم، در متن زندگیِ روزمره و تاریخِ زیستِ ما کجا ایستاده است؟ با هنر، چه چیز عیان می‌شود و تخیلِ هنرمند، در آستانۀ کدام پیشنهادِ ویژه به جهانِ ما نشسته است؟ همه از هنر می‌گوییم و در عینِ حال، از هنر، غافل‌ایم. شاید فوران و حجمِ فزایندۀ معیشت با چرخ‌دنده‌های پر از تکرار و اصطکاکِ گذراندن و عبور و ندیدن و نشناختن و نفهمیدن، مقصرِ تمام‌وقتِ همیشگی باشد، اما سایه‌های روی دیوار، خبر از نوری می‌دهند که تا ابد هست، هرچند دیر یا هرگز به چشم ما برسد؛ نوری که با طرح‌ها و نقش‌ها و غمزه‌های دل‌فریب‌اش، روزی شاید بالاخره نجات‌مان دهد. بله، هنر، ضرورتِ زندگیِ این دنیای ماست، چه بخواهیم و چه نخواهیم.

ما در قسمتِ جدیدِ «مدریک‌تاکس»، از ضرورتِ هنر صحبت خواهیم کرد، آن‌هم به‌واسطۀ روایتِ شنیدنیِ هنرمندی که در امرِ نقد و پژوهش هنری هم تجربه‌ها و تلاش‌های گسترده‌ای داشته است.در قسمتِ سی‌ونهمِ «مدریک‌تاکس»، دکتر بهنام کامرانی، هنرمندِ معاصر و مدرسِ هنر، روایتی دیگر از هنر در بستر فرهنگ و زندگی دارد.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

چه‌قدر اهلِ ادبیاتِ واقعی و اصیل هستیم؟ چه‌قدر به‌دنبالِ معنای زندگی و چه‌بسا مرگ، در دنیایی شکوه‌مند و با ارزش‌هایِ والای انسانی هستیم؟ چه‌قدر می‌خواهیم و اساساً و می‌توانیم از دلِ این واقعیتِ هرروزۀ گذرا و لغزان، به سوی نوعی «ابدیت» به‌میانجیِ «ادبیت» پلی بزنیم؟ و این جادوی کلمه که از معنا پر است، چه‌قدر ما را در برگرفته است، در سراسرِ همین رنج و گذرانِ معیشتی پرآشوب؟

«مدریک‌تاکس»، لحظه‌ای توقف در این گرداب است؛ و چه بهتر که به اکسیر ادبیات و حماسه و زندگیِ پهلوانی گره خورده باشد، آن‌هم از زبان جوانی از همین نسلِ امروز که سخت شیفتۀ این جهانِ پر از معناست.

راهِ ادبیات، راهِ زندگی‌ست؛ راهی که به جایی آن‌سوی این «بودنِ مکرر» می‌رسد. زندگیِ راستین، در ادبیاتِ اصیل و واقعی، معنا می‎یابد؛ جایی که در قلبِ حماسه‌ها و آن نگاه و رویکردِ کلاسیک و اصطلاحاً آرکائیک، و در لابه‌لای زیستِ قهرمانان اسطوره‌ای و نوعِ بودنِ پهلوانانه، تعریف می‌شود. خواندنِ این آثارِ حقیقیِ بشری، نه‌فقط در کنشِ ‌دنبال کردنِ تعدادی شخصیت و ماجرا، که در تأمل دوباره و دوباره در «معنایی گمشده» در دل تاریخ و زمانه، و بسط و گسترش و امتدادِ همان معنا در زمان، شکل می‌یابد؛ «خواندن»‌ای برای کشفِ معنای زندگی و مرگ، و برای فهمِ آن‌چه نه در گذشته‌های دور و نه در دنیایی کهن، که در هر روزِ حیات، و حتی همین حیاتِ روزمرۀ مدرن و تکنولوژیک، با آن روبه‌روییم.

قسمتِ سی‌وهشتمِ «مدریک‌تاکس»، روایتی دیگر از «شاهنامۀ» فردوسی و «ایلیاد»ِ هومر، دو گنجینۀ بزرگِ ادبیاتِ ایران و جهان، به انتخاب و خوانشِ «حسین ترکمن‌نژاد»، مترجم و مدرسِ ادبیات است.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.